Occupy The Buffer Zone - Η πολιτική της αισθητικής του χώρου

Καθώς εισέρχεστε στην κατειλημμένη ζώνη μεταξύ των σημείων ελέγχου Λήδρας/Locmaci, αστικά κείμενα, συνθήματα και σλόγκαν εκρήγνυνται στον χώρο. Μαύροι μαρκαδόροι πολιορκούν τις φρεσκοβαμμένες λευκές επιφάνειες. Πανό, ανακοινώσεις και αυτοκόλλητα, αναρτούνται πάνω σε πασσάλους, τοίχους και κιγκλιδώματα. Στην μεταξύ σχέση των κτιρίων που πρωτίστως δημιουργούν το οριζόντιο πέρασμα, αναρριχούνται και μεταδίδονται – μολυσματικά σχεδόν, σαν ιός πάνω σε ανοιχτό τραύμα – κάθετες, διαγώνιες και νέες οριζόντιες σχέσεις υλικής και πνευματικής κουλτούρας. Ξεχωρίζει πρώτο από όλα ένα πανό διπλής όψεως που σε καλωσορίζει στο χώρο σε μια άλλη, μικτόαιμη γλώσσα: «Ηosgeldiniz στην Κύπρο»/«Καλωσορίσατε Kibris ‘a».

Το παλαιό, ξεθωριασμένο πλέον, γαλάζιο πανό που ντύνει τις προσόψεις των υπό ανακαίνιση κτιρίων (μια πλαστικοποιημένη, α-διάφανη κουρτίνα που φιλοξενεί σκόρπιες γκρίζες φιγούρες της νέας Κύπρου που ποτέ δεν είδαμε· οι «γκρίζοι πολίτες» ενός ατελούς και ατέρμονου πολιτικού προγράμματος που θάβεται σιγά-σιγά κάτω από την απαξίωση του χρόνου) έχει κατακλειστεί πλέον με ιδιόχειρες γραμματοσειρές και «σπιτικά» μηνύματα. Καλέσματα για δικοινοτική ειρήνη σε μια ενιαία χώρα, την αποχώρηση όλων των στρατευμάτων και παραπομπές στην ολοκλήρωση του ειρηνευτικού έργου της ΟΥΝΦΙΚΥΠ από το κίνημα. Εδώ κι εκεί, σκορπισμένα και ασφάλιστα μηνύματα ξεχυμένα από το ραγισμένο αστικό μπουκάλι της Λευκωσίας αντι-εξουσιαστικές προτάσεις και προστάγματα ταξικού αγώνα. Ανάποδοι σταυροί και αλφάδια αιωρούνταν για λίγες μέρες σαν τα πρώτα τατουάζ που γράφει στο σώμα του μαθητής με βελόνι και σπασμένο στυλό. Τα πιο πολλά απ’ αυτά δεν υπάρχουν πλέον. Τα έχει κρύψει επιμελώς, άλλοτε με αφίσες και άλλοτε μουντζουρώνοντας τα ο αυτό-αποκαλούμενος οδοκαθαριστής του κινήματος.

Οι αντιλήψεις του κινήματος σε ότι αφορά την αυτό-οργάνωση, την πρωτοβουλία και την οριζοντιότητα είναι προς το παρόν πρώιμες, αν όχι ανώριμες. Συνέλευση έχει να γίνει εδώ και μέρες, και δεν έχει παρθεί καμία ουσιαστική απόφαση πέρα από τις δραστηριότητες και το πρόγραμμα της κατάληψης μέρα με μέρα. Ορισμένοι έχουν ξεκινήσει να το χαρακτηρίζουν «χίπο-κατάσταση» και το κίνημα διατρέχει τον κίνδυνο να παραμένει ως τέτοιο. Οι ατομικές πρωτοβουλίες που χωρίς τη συναίνεση της πλειοψηφίας λογοκρίνουν τη πολλαπλότητα των φωνών κι επιδιώκουν να κατασκευάσουν μια παρουσία του κινήματος στο χώρο ως «φιλικό» προς το «περιβάλλον», «οικογενειακό» και φωτογραφίσιμο, ίσως το καταδικάσει, τελικά, να παραμείνει μέχρι εκεί. Η επαναστατική διαδικασία ξεκινά με την συνεύρεση αλλά μέχρι πού μπορεί να εξελιχθεί χρησιμοποιώντας σαν μόνα μέσα τη μουσική και τον χορό;

Ο κόσμος που περνά πλέον επιβραδύνει το βήμα του. Δεν είναι ο ίδιος σκυθρωπός, αφηρημένος κόσμος που συναντούσες κάποτε. Το βλέμμα πιάνεται από την υπαίθρια διακόσμηση, τις παρέες που μαζεύονται γύρω από τη φωτιά τρώγοντας και τραγουδώντας. Κυκλοφορούν πολλές φωτογραφικές μηχανές και δεν είναι μόνο οι δικές μας. Απεσταλμένοι δημοσιογράφοι, τόσο από την Κύπρο αλλά και το εξωτερικό, προετοιμάζουν πεντάλεπτα αφιερώματα για αυτό το πολύ διαφορετικό κίνημα κατάληψης. Περαστικοί φίλοι σταματάνε για να διαβάσουν και να φωτογραφηθούν μπροστά στο διακριτό νέο τείχος της «πράσινης γραμμής». Ένα τείχος που δεν είναι συνεχόμενο αλλά μάλλον αποσπασματικό, που δεν φτιάχτηκε για να χωρίζει αλλά για να ξεχωρίζει, που ακολουθεί τη διαθέσιμη επιφάνεια του χώρου παρά τις οριοθετήσεις της δικαιοδοσίας.

Η κατάληψη της νεκρής ζώνης έχει κλείσει οχτώ βράδια παραμονής και συνεχίζει ακάθεκτη. Κάποιοι εκ των καταληψιών έχουν αποχωρήσει, άλλοι σκοπεύουν να επανέλθουν αργότερα μέσα στην εβδομάδα. Για τον περισσότερο κόσμο όμως, είτε εννοούμε αυτούς που λαμβάνουν μέρος στο κίνημα ή τους περαστικούς που χρησιμοποιούν τα οδοφράγματα, η κατάληψη του χώρου αρχίζει να παίρνει τη μορφή αυτοσχέδιας πλατείας. Οι περιορισμοί είναι βεβαίως ακόμη αισθητοί. Από μια ειρωνεία της τύχης, οι μόνες γλώσσες που καταφέρνουν να ενώσουν όλο αυτό τον κόσμο είναι η μουσική –η πανανθρώπινη γλώσσα – και τα αγγλικά –η γλώσσα της παγκοσμιοποίησης , αυτή που ιστορικά τους χώρισε.

Θα κλείσω την ανάρτηση με δύο ξεχωριστές απόψεις για το κίνημα σε σχέση με τον χώρο που κατέλαβε. Και οι δύο απόψεις προέκυψαν από διαδικτυακές απόψεις και στην παρούσα φάση επιθυμώ να τις προβάλω χωρίς περαιτέρω σχολιασμό εκ μέρους μου.

«Από πότε είναι κατάληψη η εγκατάσταση σε UN zones; Δεν γίνεται που τη μια να κάνεις κατάληψη στην Πράσινη Γραμμή και από την άλλη να στήνεις Σπίτια Συνεργασίας στο UN και να πέφτεις με τα μούτρα μέσα στα politics της συμφιλίωσης. Κάνεις δηλαδή κατάληψη στο χώρο που εσύ κατ’ επανάληψη θέσπισες ως υπερβατικά ‘ειρηνοποιό’. Τα politics που εδαφικοποιούνται στην νεκρή ζώνη συντείνουν στην ομαλοποίηση του ηγεμονικού ορισμού της ειρήνης και της διαφωνίας, και ταυτόχρονα προσποιούνται ότι είναι ανατρεπτικό. Στα Κυπριακά, θα τα λεγα, politics της πεζουνότρυπας.» (Ζ. Γ.)

«Εξαρτάται πως τον νοηματοδοτείς τον χώρο. Και νομίζω ότι αυτή του η χρήση διαφέρει πολύ από αυτό που θέλουν τα ΗΕ. Υπήρξε αντίδραση από τα ηνωμένα έθνη από την Κυριακή. Εκτιμώ δεν βρέθηκε η φόρμουλα για την έξωση ή το είδαν ότι μπορεί να είναι κάτι μες την νέκρα των διαδικασιών στις συνομιλίες. Αλλά σίγουρα αν ήταν πιο μαζικό θα είχαν πρόβλημα. Αυτοί [τα ΗΕ] θέλουν συμβολικά πράγματα και όχι ένα μαζικό κίνημα επανένωσης από τα κάτω, και σίγουρα όχι κάτι αντικαπιταλιστικό αριστερό αναρχικό κλπ. Η νεκρή ζώνη εκφράζει την ισορροπία δυνάμεων στην Κύπρο. Ο έλεγχος της από ανεξέλεγκτες καταστάσεις που απειλούν να ανατρέψουν αυτές τις ισορροπίες επανα-νοηματοδοτώντας την στα μάτια του κόσμου είναι σοβαρή απειλή για τους κυριάρχους. Είναι διαφορετικά να βρίσκονται εκεί κάποια NGO και να κάνουν επαναπροσέγγιση και άλλο να γράφονται πράγματα όπως “not greek not turkish not cypriot no nations”.» (Μ. Β.)

Πιστεύω πως μελλοντικά θα ξαναέχουμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τις δύο θέσεις και να τις αναλύσουμε με περισσότερη ψυχραιμία κάτω από το πρίσμα των δεδομένων. Έχει ξεκινήσει πάντως μια συστηματική προσπάθεια καταγραφής των συνθημάτων (εδώ) και των τοιχογραφιών, που θα ανανεώνεται συνεχώς.

το κείμενο είναι αναδημοσιευμένο από το http://www.babylonia.gr/