Anton Chekhov - Το θαυμαστικό

Τη νύχτα των Χριστουγέννων, ο Εφίμ Φόμιτς Περεκλάντιν, δημόσιος υπάλληλος, έπεσε να κοιμηθεί στενοχωρημένος, καταρρακωμένος, θα έλεγα.

«Παράτα με, διαβολεμένη!» μούγκρισε κακιωμένος στη γυναίκα του, όταν τον ρώτησε γιατί είναι έτσι μουτρωμένος.

Είχε μόλις επιστρέψει από μια επίσκεψη, όπου ειπώθηκαν πολλά δυσάρεστα και προσβλητικά πράγματα για το άτομό του. Στην αρχή, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από το όφελος της μόρφωσης γενικώς, κατόπιν πέρασαν στο μορφωτικό επίπεδο που απαιτούσε ο τομέας τους και εκφράστηκαν, εν προκειμένω, πολλές επικρίσεις, ακόμα και χλευασμοί, με αφορμή το χαμηλό αυτό επίπεδο. Κατόπιν, όπως συνηθίζεται σε όλες τις ρωσικές παρέες, από το γενικό πέρασαν στις προσωπικές περιπτώσεις.

«Ας πάρουμε, για παράδειγμα, εσάς, Εφίμ Φόμιτς», απευθύνθηκε στον Περεκλάντιν ένας νεαρός.

«Κατέχετε μια σεβαστή θέση... αλλά τι μόρφωση έχετε;»

«Καμιά. Κι ούτε απαιτείται σε μας μόρφωση», απάντησε αμήχανα ο Περεκλάντιν. «Να γράφεις σωστά, αυτό αρκεί...»

«Και πού μάθατε να γράφετε σωστά;»

«Μα, συνήθισα... Στα σαράντα χρόνια υπηρεσίας έμαθα να κουνάω τα χέρια μου... Στην αρχή, βέβαια, ήταν δύσκολο, έκανα λάθη, αλλά μετά συνήθισα... κι εντάξει...»

«Και τα σημεία της στίξης;»

«Και τα σημεία της στίξης εντάξει... Σωστά τα βάζω».

«Χμ!...» μπερδεύτηκε κάπως ο νεαρός. «Η συνήθεια όμως είναι εντελώς άλλο πράγμα από τη μόρφωση. Δεν αρκεί το να χρησιμοποιείτε σωστά τα σημεία της στίξης... δεν αρκεί! Πρέπει να ξέρετε και γιατί τα χρησιμοποιείτε! Βάζετε ένα κόμμα, αλλά οφείλετε να καταλαβαίνετε για ποιο λόγο το βάζετε... ναι!

Αυτή η ασύνειδη... αντανακλαστικά σωστή γραφή σας δεν αξίζει δεκάρα. Είναι μηχανική, τίποτα παραπάνω».

Ο Περεκλάντιν σιωπούσε, χαμογελώντας μάλιστα δειλά (ο νεαρός ήταν γιος ενός κρατικού συμβούλου και είχε δικαίωμα ο ίδιος σε μια θέση Χ βαθμού), αλλά τώρα, πέφτοντας για ύπνο, μετατράπηκε ολόκληρος σε αγανάκτηση και κακία.

«Σαράντα χρόνια υπηρέτησα», σκεφτόταν, «και κανένας δε με αποκάλεσε βλάκα, αλλά, για δες, ξάφνου άρχισαν οι κριτικές! "Ασύνειδα!... Αντανακλαστικά! Μηχανική αναπαραγωγή..." Μπα, που να με πάρει ο διάβολος! Μάλιστα, κύριε, μπορεί να σκαμπάζω περισσότερα από σένα, κι ας μην πήγα ποτέ στα πανεπιστήμιά σας!»

Αφού εκτόξευσε νοερά στον επικριτή του όλες τις γνωστές βρισιές, ζεσταμένος πια κάτω από τις κουβέρτες, ο Περεκλάντιν άρχισε να ηρεμεί.

«Ξέρω... καταλαβαίνω...» σκεφτόταν καθώς τον έπαιρνε ο ύπνος. «Δε θα βάλω άνω κάτω τελεία εκεί που χρειάζεται κόμμα, πράγμα που σημαίνει ότι καταλαβαίνω, συνειδητοποιώ. Μάλιστα... νεαρέ μου... Πρώτα πρέπει να ζήσεις λίγο, να δουλέψεις, και μετά να κρίνεις τους γέρους...»

Μπροστά στα κλειστά μάτια του λαγοκοιμισμένου Περεκλάντιν, μέσα από σκοτεινά, χαμογελαστά σύννεφα, ξεπετάχτηκε σαν μετεωρίτης ένα φλεγόμενο κόμμα. Κατόπιν δεύτερο, τρίτο, και σύντομα ο σκοτεινός, απεριόριστος ορίζοντας, που απλωνόταν στη φαντασία του, καλύφθηκε από πυκνά σμήνη ιπτάμενων

κομμάτων...

«Ας πάρουμε αυτά τα κόμματα...» σκεφτόταν ο Περεκλάντιν, νιώθοντας τα μέλη του να παραλύουν γλυκά από τον επερχόμενο ύπνο. «Τα  καταλαβαίνω θαυμάσια... Μπορώ να βρω θέση για το καθένα, αν χρειαστεί... και... και συνειδητά... όχι στην τύχη... Εξέτασέ με και θα δεις... Τα κόμματα μπαίνουν σε διάφορα σημεία, εκεί που χρειάζεται κι εκεί που δε χρειάζεται. Όσο πιο μπερδεμένο είναι το κείμενο, τόσο πιο πολλά κόμματα χρειάζονται. Μπαίνουν μπροστά από το "ο οποίος" και μπροστά από το "ότι". Αν πρέπει να απαριθμηθούν με τη σειρά οι υπάλληλοι, τότε πρέπει τον καθένα να τονξεχωρίζεις με κόμμα... Ξέρω!»

Τα  ολόχρυσα  κόμματα  στριφογύρισαν  στον  αέρα  και  απομακρύνθηκαν.  Στη  θέση  τους εμφανίστηκαν οι φλογισμένες τελείες...

«Η τελεία μπαίνει στο τέλος του κειμένου... Εκεί όπου χρειάζεται να πάρεις μεγάλη ανάσα και να κοιτάξεις τον ακροατή, εκεί επίσης μπαίνει τελεία. Στο τέλος κάθε μεγάλης παραγράφου βάζουμε τελεία, ώστε να μην κολλήσει το στόμα του γραμματέα, όταν θα το διαβάζει. Πουθενά αλλού δεν μπαίνει τελεία... »

Τα κόμματα επιστρέφουν και πάλι...  Ανακατεύονται με τις τελείες, στροβιλίζονται, και τότε ο Περεκλάντιν βλέπει ολόκληρο σχηματισμό από άνω τελείες και άνω και κάτω τελείες...

«Κι αυτά τα ξέρω...» σκέφτεται. «Εκεί που το κόμμα δεν είναι αρκετό, αλλά η τελεία πάει πολύ, εκεί βάζουμε άνω τελεία. Πριν από το "όμως" και το "επομένως" πάντα βάζω άνω τελεία... Και οι άνω κάτω τελείες; Οι άνω κάτω τελείες μπαίνουν μετά τις λέξεις "αποφασίσαμε", "ορίσαμε"... »

Οι άνω τελείες και οι άνω κάτω τελείες χάθηκαν. Ήρθε η σειρά των ερωτηματικών. Ξεπετάχτηκαν μέσα από τα σύννεφα και άρχισαν να χορεύουν κανκάν...

«Ερωτηματικό; Χαρά στο πράγμα! Για χιλιάδες αμέτρητες από αυτά μπορώ να βρω μια θέση. Μπαίνουν πάντα όταν πρέπει να γίνει ερώτηση, ή, ας υποθέσουμε, όταν πρέπει να μάθουμε σχετικά με κάποιο χαρτί: "Πού καταγράφεται ο ισολογισμός για το τάδε έτος;" ή: "Δε θεωρεί άραγε η αστυνομική διεύθυνση δυνατόν, αυτή την Ιβάνοβα και λοιπά;..."»

Τα ερωτηματικά συγκατένευσαν επιδοκιμαστικά με τους μικρούς γάντζους τους και αστραπιαία, σαν να τους δόθηκε κάποιο παράγγελμα, μετατράπηκαν σε θαυμαστικά...

«Χμ!... αυτό το σημείο της στίξης μπαίνει συχνά στις επιστολές. "Αξιότιμε κύριε!" ή "Εξοχότατε, πατέρα και ευεργέτη!..." Αλλά στα κείμενα, πότε μπαίνει;»

Τα θαυμαστικά τεντώθηκαν ακόμα περισσότερο και σταμάτησαν περιμένοντας...

«Στα κείμενα μπαίνουν όταν... αυτό... το... πώς το λένε; Χμ! Αλήθεια, πότε το βάζουμε στα υπηρεσιακά έγγραφα; Κάτσε... δε θυμάμαι... Χμ!...»

Ο Περεκλάντιν άνοιξε τα μάτια και άλλαξε πλευρό. Όμως δεν πρόλαβε να ξανακλείσει τα μάτια και στο μαύρο φόντο εμφανίστηκαν πάλι τα ερωτηματικά.

«Να πάρει ο διάβολος... Πότε μπαίνουνε», σκέφτηκε, προσπαθώντας να διώξει από τη φαντασία του τους απρόσκλητους επισκέπτες. «Έχει γούστο να ξέχασα! Ή ξέχασα, ή... δεν τα έβαζα ποτέ...»

Ο Περεκλάντιν άρχισε να φέρνει στη μνήμη του όλα τα έγγραφα που έγραψε στη διάρκεια των σαράντα χρόνων υπηρεσίας. Αλλά όσο κι αν σκεφτόταν, όσο κι αν έστυβε το μυαλό του, δεν ανακάλυψε στο παρελθόν του ούτε ένα θαυμαστικό!

«Τι περίπτωση κι αυτή! Έγραφα σαράντα χρόνια και δεν έβαλα ούτε μια φορά θαυμαστικό... Χμ!... Αλλά, πότε στο δαίμονα μπαίνει;»

Από τις σειρές των φλεγόμενων θαυμαστικών πρόβαλε σαν έχιδνα το γελαστό μουσούδι του νεαρού επικριτή. Τα θαυμαστικά γελούσαν επίσης καθώς συγχωνεύονταν σε ένα τεράστιο θαυμαστικό.

Ο Περεκλάντιν τίναξε το κεφάλι του και άνοιξε τα μάτια.

«Ένας θεός ξέρει...» σκέφτηκε. «Αύριο πρέπει να σηκωθώ για τον όρθρο, και τούτος ο σατανάς δε φεύγει από το μυαλό μου... Φτου! Μα... πότε το βάζουμε; Πού είναι λοιπόν η συνήθεια; Πού είναι η μάθηση; Σαράντα ολόκληρα χρόνια κι ούτε ένα θαυμαστικό! Ε;»

Ο Περεκλάντιν σταυροκοπήθηκε και έκλεισε τα μάτια, αλλά τα ξανάνοιξε πάραυτα. Στο μαύρο φόντο δέσποζε ακόμα το θαυμαστικό...

«Φτου!  Πώς  να  κοιμηθείς  έτσι;  Μαρθάκι!»  απευθύνθηκε  στη  γυναίκα  του,  η  οποία  συχνά παινευόταν ότι τέλειωσε εσωτερική σε κάποιο εκπαιδευτήριο. Μήπως, ξέρεις, ψυχούλα μου, πότε μπαίνει στα κείμενα το θαυμαστικό;»

«Αυτό έλειπε, να μην ξέρω! Τσάμπα σπούδασα εφτά χρόνια στο εκπαιδευτήριο; Θυμάμαι απ' έξω κι ανακατωτά όλη τη γραμματική. Το σημείο αυτό μπαίνει στις προσφωνήσεις, στα επιφωνήματα και στις εκφράσεις ενθουσιασμού, αγανάκτησης, χαράς, οργής και λοιπών συναισθημάτων».

«Μάλιστα-α...» σκέφτηκε ο Περεκλάντιν. Ενθουσιασμός, αγανάκτηση, οργή και λοιπά συναισθήματα...»

Ο δημόσιος υπάλληλος έπεσε σε βαθύ συλλογισμό... Σαράντα χρόνια έγραφε χαρτιά, χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες έγγραφα, και δε θυμάται ούτε μια αράδα που να εκφράζει ενθουσιασμό, αγανάκτηση ή κάτι παρόμοιο...

«Και λοιπά συναισθήματα...» σκεφτόταν. «Αλλά, σάμπως στα έγγραφα χρειάζονται συναισθήματα; Κι ένας αναίσθητος μπορεί να τα γράψει... »

Το μούτρο του νεαρού επικριτή ξεπρόβαλε και πάλι πίσω από το φλογισμένο σημείο στίξης και χαμογέλασε φαρμακερά. Ο Περεκλάντιν σηκώθηκε και κάθισε στο κρεβάτι. Το κεφάλι του πονούσε, στο μέτωπο εμφανίστηκε κρύος ιδρώτας... Στη γωνία φώτιζε απαλά το καντήλι, τα έπιπλα ήταν καθαρά, γιορτινά, τα πάντα απέπνεαν ζεστασιά και την παρουσία γυναικείων χεριών, αλλά ο δύστυχος υπαλληλάκος κρύωνε, ένιωθε απαίσια, ακριβώς σαν να είχε αρρωστήσει από τύφο. Το θαυμαστικό στεκόταν πια όχι πίσω από τα κλειστά του μάτια, αλλά μπροστά του, εδώ, στο δωμάτιο, κοντά στο κομοδίνο της γυναίκας του και του έκλεινε κοροϊδευτικά το μάτι...

«Γραφομηχανή! Μηχανή!» ψιθύριζε το φάντασμα, φυσώντας κι εκτοξεύοντας πάνω στο γραφιά ξερό αέρα.

«Ξύλο απελέκητο!»

Ο υπαλληλάκος κρύφτηκε κάτω από την κουβέρτα, όμως και κάτω από αυτήν συνέχισε να βλέπει το φάντασμα. Κόλλησε το πρόσωπό του στον ώμο της γυναίκας του, αλλά πίσω από τον ώμο ξεφύτρωνε ο ίδιος πάντα εφιάλτης... Όλη τη νύχτα παιδεύτηκε ο δύστυχος ο Περεκλάντιν, κι όταν φώτισε η μέρα το φάντασμα ήταν ακόμα εκεί... Το έβλεπε παντού. Την ώρα που φορούσε τις μπότες του, στο πιατελάκι του τσαγιού, στο παράσημο τρίτου βαθμού, το «Στανισλάφ»...

«Και λοιπά συναισθήματα...» σκεφτόταν. «Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχαν συναισθήματα... Θα πάω, ας πούμε, σε λίγο, στη διεύθυνση να υποβάλω τα σέβη και τις ευχές μου... σάμπως αυτό γίνεται με συναίσθημα; Λοιπόν, τι κρίμα... Είμαι απλώς μια ευχετήρια μηχανή...»

Ο Περεκλάντιν βγήκε στο δρόμο και σταμάτησε μια άμαξα, όμως του φάνηκε ότι στη θέση του αμαξά καθόταν ένα θαυμαστικό.

Μπαίνοντας στον προθάλαμο του σπιτιού του προϊσταμένου του, στη θέση του θυρωρού είδε το σημείο... Που του μιλούσε πάντα για ενθουσιασμό, αγανάκτηση, οργή... Ο κονδυλοφόρος είχε πάρει κι αυτός τη μορφή θαυμαστικού. Ο Περεκλάντιν τον έπιασε, βούτηξε την πένα στο μελάνι και υπέγραψε:

«Κρατικός υπάλληλος Εφίμ Φόμιτς Περεκλάντιν!!!»

Βάζοντας τα τρία θαυμαστικά ένιωσε ενθουσιασμό, αγανάκτηση, ικανοποίηση, κι έβραζε από οργή.

«Να, για να μάθεις! Να, για να μάθεις!» μουρμούρισε, πιέζοντας την πένα.

Το φωτεινό σημείο ικανοποιήθηκε κι αυτό και εξαφανίστηκε.

Δούλοι των δούλων

Υπάρχει μια γενικευμένη αντίληψη ότι ο κόσμος μας είναι ένας κόσμος χωρισμένος σε δούλους και κυρίαρχους. Είναι, όμως, μια λαθεμένη αντίληψη. Ο κόσμος είναι χωρισμένος σε αδύναμους δούλους και σε δούλους με δύναμη. Αυτή, άλλωστε, είναι και η έννοια της αλλοτρίωσης, το ολέθριο αποτέλεσμα της κυριαρχίας πάνω στη Φύση προς χάριν ενός πολιτισμού που παράγει υποτέλεια.

Στο παρακάτω βίντεο θα παρακολουθήσουμε, δραματοποιημένο, ένα πραγματικό πείραμα, που μας δείχνει πώς ένας δούλος με δύναμη χρησιμοποιεί την εξουσία που του δίνεται και μέχρι ποιου σημείου μπορεί να φτάσει.

Στο ρόλο του επιτρόπου ο εξαιρετικός ηθοποιός Yves Montand.

Rain

Ποίηση: Shel Silverstein
Εικονογράφηση: Γιώργος Χαλκιάς

John Hammond - Live In Greece

Μετά από πολύ καιρό χωρίς μουσική ανάρτηση, αποφασίσαμε να μοιραστούμε μαζί σας μια πολύ σπάνια ηχογράφηση από τη συναυλία του John Hammond στην Αθήνα, στο σινεμά Ορφέας στις 18, 19 και 20 Φεβρουαρίου του 1983.

Την ηχογράφηση δεν την είχε ούτε ο ίδιος ο Hammond, για την ακρίβεια δε γνώριζε καν την ύπαρξη της μιας και το βινύλιο κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από μια μικρή ανεξάρτητη εταιρία, ιδιοκτησία δυο αδερφών, χωρίς να έχουν τα δικαιώματα (παλιές καλές εποχές).

Μια φίλη, με την οποία συνεργαζόμασταν για ένα διεθνές ιντερνετικό ραδιόφωνο, φανατική των μπλουζ, η οποία έπαιρνε συνεντεύξεις από μουσικούς, συνάντησε τον Hammond και στην κουβέντα τού ανάφερε αυτή την ηχογράφηση. 

Η συζήτηση είχε ως εξής:

Φίλη: Ένας συνεργάτης του Power Radio έχει το δίσκο από την εμφάνιση σας στην Αθήνα.

John Hammond: Δεν ήξερα ότι υπάρχει! Είναι παράνομος!

Φίλη: ...

John Hammond: Τον θέλω!

Η φίλη μάς έφερε σε επαφή, του έστειλα την ηχογράφηση και το 2006 κυκλοφόρησε επισήμως, πλεον, σε περιορισμένα αντίτυπα.

Έχω να πω ότι πάντα με εντυπωσίαζαν οι άνθρωποι που συνδύαζαν σεμνότητα και μεγαλείο.

Ο John Hammond είναι καλλιτέχνης της καρδιάς μας.

Με αφορμή το μήνυμα του υποδιοικητή Μάρκος στους αναρχικούς

επιμέλεια-συγκέντρωση υλικού: Αυγή

Η επιστροφή των Ζαπατίστας – «Για να ακουστούμε, πορευόμαστε σιωπηλά»

31 Δεκεμβρίου 2012

Μπορεί σε όλο τον κόσμο να προετοιμάζονταν για το τέλος του κόσμου, αλλά φαίνεται ότι κάποιοι Μάγια είχαν μια πολύ διαφορετική άποψη επί του θέματος. Προτίμησαν να μας στείλουν ένα άλλο μήνυμα: του νέου κόσμου που οικοδομούν σιωπηλά δύο δεκαετίες τώρα.

Καθώς το ημερολόγιο των Μάγια λήγει, ένας νέος κύκλος αγώνων αρχίζει με χιλιάδες Ζαπατίστας να καταλαμβάνουν ειρηνικά και σιωπηλά τις πλατείες των πόλεων σε ολόκληρη την Τσιάπας.

Οι Ζαπατίστας επιστρέφουν! Ρέοντας σαν το νερό του ποταμού που χτυπάει το ξίφος. Κι ενώ κάποιοι προσδοκούσαν τις εορτές των Χριστουγέννων, κάποιοι άλλοι τη λήξη του ημερολογίου των Μάγια, και κάποιοι άλλοι, ακόμη, το νέο ανακοινωθέν του Γενικού Διοικητή του EZLN που είχε αναγγελθεί το Νοέμβριο, οι κύριες πόλεις της Τσιάπας ξύπνησαν σήμερα (21/12) με τις αναμνήσεις του 1994.

Μπορεί σε όλο τον κόσμο να προετοιμάζονταν για το τέλος του κόσμου, αλλά φαίνεται ότι κάποιοι Μάγια είχαν μια πολύ διαφορετική άποψη επί του θέματος. Προτίμησαν να μας στείλουν ένα άλλο μήνυμα: του νέου κόσμου που οικοδομούν σιωπηλά δύο δεκαετίες τώρα.

Από τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Δεκέμβρη 2012, χιλιάδες Ζαπατίστας από τις Βάσεις Στήριξης του EZLN -με τα πρόσωπά τους καλυμμένα με τις θρυλικές ζαπατίστικες κουκούλες και μαντήλια γύρω από το λαιμό τους- άρχισαν να πορεύονται σιωπηλά, σε τέλειο σχηματισμό, και να εισέρχονται στις πόλεις San Cristóbal de las Casas, Ocosingo, Las Margaritas, Comitan, και Altamirano, καταλαμβάνοντας τις κεντρικές πλατείες τους.

Αυτές ήταν οι ίδιες πλατείες, στις ίδιες πόλεις, που είχαν καταληφθεί κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των Ζαπατίστας την 1η Ιανουαρίου 1994. Αυτή τη φορά, όμως, βάδισαν ειρηνικά και σιωπηλά, κάτω από βαριά βροχή και υπό τις επευφημίες των πολιτών. Μετά από σιωπηλή πορεία μέσα από τις πόλεις, οι Ζαπατίστας επέστρεψαν πίσω στις κοινότητές τους, εξίσου σιωπηλά όπως εμφανίστηκαν.

Είναι η πιο εντυπωσιακή κινητοποίηση των Ζαπατίστας από το Μάιο του 2011, όταν -μαζί με το Κίνημα για Ειρήνη, Δικαιοσύνη, Αξιοπρέπεια του ποιητή Javier Sicilia- συγκέντρωσαν πάνω από 30.000 ανθρώπους στην κεντρική πλατεία του San Cristóbal de las Casas σε μια εκδήλωση εναντίον του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» του Φελίπε Καλντερόν, που έχει ήδη κοστίσει στο Μεξικό περισσότερους από 70.000 θανάτους.

Αυτή η εντυπωσιακή σιωπηλή κινητοποίηση είναι η απάντηση των Ζαπατίστας στην αυξανόμενη, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, καταστολή των κοινοτήτων τους από την κυβέρνηση και τους παραστρατιωτικούς της, σε συνδυασμό με την επιστροφή του PRI -το κόμμα κατά του οποίου ο EZLN αρχικά κινητοποιήθηκε το 1994- στην κυβέρνηση.

Είναι επίσης ένα μήνυμα προς τον κόσμο: οι Ζαπατίστας είναι ακόμα εδώ, σιωπηλά και με υπομονή, όπως το νερό του ποταμού που χτυπάει το ξίφος…

«Η ιστορία του Ξίφους» είναι μια αρχαία παραβολή που δείχνει πώς οι αυτόχθονες λαοί του Μεξικού μπορούν τελικά να νικήσουν τον ευρωπαϊκό εισβολέα. «Το δέντρο», λέει ο υποδιοικητής Μάρκος όταν διηγείται την ιστορία, «προσπάθησε να καταπολεμήσει το ξίφος, αλλά νικήθηκε. Η πέτρα το ίδιο». Αλλά όχι το νερό. «Ακολουθεί το δικό του δρόμο, τυλίγεται γύρω από το ξίφος και, χωρίς να κάνει τίποτα, φτάνει στο ποτάμι που θα το μεταφέρει στο μεγάλο νερό, όπου οι μεγαλύτεροι των θεών σβήνουν τη δίψα τους, οι θεοί που γέννησαν τον κόσμο, οι πρώτοι».

Μετάφραση: Δ.Κ.
Πρωτότυπο κείμενο: http://roarmag.org
Πηγή: εργατική εφημερίδα ΔΡΑΣΗ

ΔΕΣ ΠΡΩΤΑ:

http://www.youtube.com/watch?v=ByevJewTzIk


ΔΙΑΒΑΣΕ:

• Ατένκο, Οαχάκα, Τσιάπας: Τα κάγκελα δεν θα φιμώσουν ποτέ την αλήθεια της εξέγερσης: Έντυπο των Αλληλέγγυων από τον ανάρχικο/αντιεξουσιαστικό/ελευθεριακό χώρο, Μάρτιος 2008:
  -απεργία πείνας πολιτικών κρατουμένων στην Τσιάπας
  -έκθεση της διεθνούς επιτροπής πολιτών για την παρατήρηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων
  -η αλληλεγγύη ως αδελφοσύνη ή ως τοκογλυφία
  https://athens.indymedia.org/local/webcast/uploads/atenco_oaxaka_chiapas.pdf

 

• Μπροσούρα που κυκλοφόρησε για την εντεινόμενη καταστολή στο Μεξικό και την απεργία πείνας που πραγματοποιούν δεκάδες πολιτικοί κρατούμενοι στο Μεξικό τον Μάρτη του 2008
  από Αλληλέγγυες/-ους από τον αναρχικό, αντιεξουσιαστικό και ελευθεριακό χώρο
  (Τετάρτη 26 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στο ΕΜΠ για την εντεινόμενη καταστολή στο Μεξικό και την απεργία πείνας που πραγματοποιούσαν δεκάδες πολιτικοί κρατούμενοι, ενώ το απόγευμα της Πέμπτης, 250-300 σύντροφοι/-ισσες έκαναν πορεία από τα Προπύλαια στη μεξικάνικη πρεσβεία.)
  https://athens.indymedia.org/local/webcast/uploads/montaz.pdf                           

• Ομάδα Ζαπατίστας Farma http://farmazapatista.espivblogs.net/

   
Το μικρό σχολείο των ζαπατίστας έκλεισε αυτό τον κύκλο μαθημάτων της ελευθερίας σύμφωνα με τους ζαπατίστας στις 16 Αυγούστου με αποχαιρετισμό στα καρακόλ μεταξύ μαθητών και μαθητριών και της κοινωνίας των ζαπατίστας που συνάντησαν. Έγινε υπενθύμιση ότι και περιμένει κι άλλους μαθητές τον Δεκέμβρη-Γενάρη αυτού του χειμώνα.

11-17 Αυγούστου 2013: Μικρό Σχολείο «η ελευθερία σύμφωνα με τους ζαπατίστας»

To μικρό σχολείο των ζαπατίστας στο οποίο συμμετείχαν 4 συντρόφισσες και σύντροφοι από την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους/στις Ζαπατίστας, άρχισε με την εγγραφή των καλεσμένων μαθητών και μαθητριών από όλο τον κόσμο στις 11 Αυγούστου στο πανεπιστήμιο της γης, CIDECI,  στο Σαν Κριστόμπαλ δε λας Κάσας. Με την εγγραφή τους, μαθητές και μαθήτριες παρέλαβαν 4 τετράδια κειμένων και 2 dvd τα οποία εκδόθηκαν από τον EZLN για τη μελέτη των μαθητών του μικρού σχολείου των ζαπατίστας. Περιέχουν τις συζητήσεις που έγιναν μεταξύ των αυτόνομων δήμων τους, προβληματισμούς αλλά και καταγραφή της λειτουργίας του τρόπου αυτοδιακυβέρνησης των κοινοτήτων τους.

Μετά την εγγραφή στην escuelita, ένα καραβάνι από ζαπατιστικά φορτηγάκια και λεωφορεία μετέφερε τους μαθητές και τις μαθήτριες στα καρακόλ που τους είχαν ορίσει για να αρχίσει η φοίτησή τους σε ένα άλλο σχολείο.

Oι μαθητές και οι μαθήτριες μεταφέρθηκαν αρχικά στις έδρες των καρακόλ στα οποία είχαν τοποθετηθεί όπου και έγινε το πρώτο εισαγωγικό μάθημα παρουσίασης του τρόπου αυτοδιακυβέρνησης του λαού των ζαπατίστας. Πλήθος δασκάλων, ανδρών και γυναικών ζαπατίστας εξήγησαν την λειτουργία κάθε τομέα που έχει αναπτυχθεί στα τρία επίπεδα της αυτοδιακυβέρνησής τους: τοπική κυβέρνηση-αυτόνομοι δήμοι-συμβούλια καλής διακυβέρνησης.

Στη συνέχεια μαθητές και μαθήτριες μεταφέρθηκαν σε χωριά του αντίστοιχου καρακόλ για να μελετήσουν στο σχολείο της ζωής των ζαπατίστας δηλαδή να ζήσουν από κοντά πώς η αυτονομία βιώνεται στην καθημερινή πραγματικότητα.
Για κάθε μαθητή ή μαθήτρια ορίστηκε ένας ή μια φύλακας-votan και μια οικογένεια από την κοινότητα που τον φιλοξένησε όλες τις μέρες και τις νύχτες της παραμονής του στο χωριό.

Στις 12 και 13 Αυγούστου, και ενώ εξελισσόταν το μικρό σχολείο, στρατιωτικά αεροπλάνα εμφανίστηκαν πάνω από την περιοχή των πέντε καρακόλ των ζαπατίστας. Η ανακοίνωση καταγγελίας των πτήσεων από την Παράνομη Επαναστατική Ιθαγενική Επιτροπή του EZLN δια στόματος κομαντάντε Τάτσο κατέληγε με την παρότρυνση να συνεχίσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες τα μαθήματά τους.
Μετά από 4 ημέρες και νύχτες μαθητές και μαθήτριες επέστρεψαν στην έδρα του καρακόλ από όπου ξεκίνησαν. Εκεί παρακολούθησαν το τελευταίο μάθημα του σχολείου που απαντούσε σε ερωτήσεις και απορίες που είχαν τεθεί είτε κατά την παραμονή τους στις κοινότητες είτε ηλεκτρονικά.
το μικρό σχολείο συνεχίζεται


ΔΕΣ:

https://www.youtube.com/watch?v=YSZBOGaLKRE
https://www.youtube.com/watch?v=7tG-RfgU5aI
http://www.youtube.com/watch?v=xV0WUFhXNDI
http://www.youtube.com/watch?v=JzqZVrFBO7k
http://www.youtube.com/watch?v=TccElJD1Wso

To DVD1 LA LIBERTAD SEGUN L@S ZAPATISTAS περιέχει παρουσίαση των πέντε καρακόλ:

LA REALIDAD  ”Madre de los caracoles Mar de nuestros sueños” – Μητέρα των καρακόλ Θάλασσα των ονείρων μας

1. OVENTIC ”Corazón Céntrico de los Zapatistas delante del Mundo”- Κεντρική καρδιά των Ζαπαττίστας εμπρός στον Κόσμο
2. LA GARRUCHA ” Resistencia hacia un nuevo amanecer” – Αντίσταση προς ένα νέο ξημέρωμα
3. MORELIA  ”Torbellino de las nuestras palabras” – Ανεμοστρόβιλος  των λόγων μας
4. ROBERTO BARRIOS: “Caracol que habla para todos” – Καρακόλ που μιλά για όλους

Στo DVD2 LA LIBERTAD SEGUN L@S ZAPATISTAS άντρες και γυναίκες ζαπατίστας παρουσιάζουν το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τα βιβλία του μικρού σχολείου, δηλαδή μιλούν για τον τρόπο της αυτοδιακυβέρνησής τους, τις επιθέσεις που δέχονται και την αντίστασή τους.

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ «ΜΙΚΡΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ» ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
http://zsol.espivblogs.net/files/2013/09/GARRUCHA-%CE%91%CE%A0%CE%9F%CE%A7%CE%91%CE%99%CE%A1%CE%95%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3_1.flv


LINKS:

E.Z.L.N  http://enlacezapatista.ezln.org.mx/

Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους Ζαπατίστας  http://zsol.espivblogs.net/

MST, Κίνημα των χωρίς γη (Βραζιλία)  http://www.mstbrazil.org/

Indymedia Chiapas  http://chiapas.indymedia.org/index.html

Περιοδικό Ζαπατίστας  http://zapa-tistas.blogspot.gr/

Η κατασκευή του χαφιέ

Καίγοντας τους φακέλους των πολιτών που διατηρούσαν επί δεκαετίες οι αρχές ασφαλείας καταστρέψαμε και ένα πολύτιμο ιστορικό ντοκουμέντο για τον τρόπο που δημιουργούνται ή στρατολογούνται ή πειθαναγκάζονται οι έμμισθοι πληροφοριοδότες. Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα κάποια ασύλητα αρχεία, απ' όπου μπορούμε να τεκμηριώσουμε τη συγκρότηση του "χαφιέ" στο σύγχρονο ελληνικό κράτος.

 

Χίλια πεντακόσια αργύρια για τον Α.Κ.

 

Η μορφή του χαφιέ είναι από τις πιο αινιγματικές και συνάμα πρόσφορες σε κάθε είδους παραφιλολογική εκμετάλλευση - ιδιαίτερα σε χώρες με πλούσια παράδοση συγκρούσεων ανάμεσα στην πολιτική εξουσία και τα κοινωνικά κινήματα, όπως η δική μας. Η ψυχολογία της παρανομίας και της άνισης μάχης με τους διωκτικούς μηχανισμούς οδηγεί συχνά στην απόδοση μυθικών διαστάσεων στο πρόσωπο του επαγγελματία καταδότη. Οι πραγματικοί μηχανισμοί μετατροπής ενός αγωνιστή σε συνεργάτη των κατασταλτικών μηχανισμών μένουν έτσι κατά κανόνα στη σκιά. Σπάνιες είναι οι σοβαρές απόπειρες προσέγγισης του φαινομένου, ακόμα κι όταν αυτό αφορά υποθέσεις του παρελθόντος.

Είχαμε την τύχη να πέσουμε πάνω σε μια τέτοια, άκρως διαφωτιστική περίπτωση. Ερευνώντας τα αρχεία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, είδαμε να ζωντανεύει μπροστά μας η διαδικασία στρατολόγησης ενός νέου χαφιέ. Πρόκειται για τον Α.Κ. από το χωριό Ν. της Καστοριάς, πρώην κομμουνιστή φοιτητή που προσπαθούσε να απαλλαγεί απ' τις συνέπειες της παλιάς στράτευσής του. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα απ' την αρχή.

Βρισκόμαστε στα τέλη του 1932. Τρία τοπικά στελέχη του Λαϊκού Κόμματος ζητούν στις 28/12 από το νεοδιορισμένο Γενικό Διοικητή Μακεδονίας Φίλιππο Δραγούμη μιά μικρή εξυπηρέτηση: "Πρόκειται για μιά υπ'αριθμόν 6477 απόφασιν της Δευτεροβαθμίου επιτροπής ασφαλείας, δυνάμει της οποίας εξωρίσθη εις Ν. ως κομμουνιστής ο συμπατριώτης μας και φίλος φοιτητής της Νομικής Κ.Α. Σας παρακαλούμε θερμότατα ίνα επιληφθήτε της υποθέσεως και ενεργήσητε όπως ανακληθή η απόφασις αυτή, διότι και τα στοιχεία της δικογραφίας πάνω στα οποία εστηρίχθη δεν είναι τόσον βάσιμα που να την δικαιολογούν". Η απάντηση (6/1/1933) είναι λακωνικότατη: "Ελαβα την επιστολήν σας ήν διεβίβασα εις τον νομάρχην Φλωρίνης ως αρμόδιον με την σύστασιν να εξετάση μετά προσοχής την υπόθεσιν". Πέντε μέρες αργότερα, νέα παρέμβαση - αυτή τη φορά από τον τοπικό βουλευτή Αν.Νταλίπη - για τον Α.Κ.: "Είχε αναμιχθή σε κάποια κουμουνιστική κίνησι συνέπεια της οποίας ήτο να ληφθή απόφασις της επιτροπής ασφαλείας Θεσ/νίκης και να εκτοπισθή εις Ν. Ούτω διέκοψεν τας σπουδάς του. Τον συνήντησα, συνωμίλησα μαζί του και επείσθην ότι έχει μεταμεληθή δι' ό,τι έκαμε. Κατόπιν τούτου επιβάλλεται να τον σώσωμεν και εξαρτάται τούτο εξ ολοκλήρου από το χέρι Σου. Να συστήσης εις την επιτροπή να άρη την κατ' αυτού απόφασιν. Διαβεβαιώ ότι θα είναι του λοιπού καλός. Αλλως είναι πιο επικίνδυνος". Ο βουλευτής επικαλείται τα κομματικά συμφέροντα ("Ο πατέρας του παλαιός και φανατικός φίλος μας, με παρεκάλεσεν εξαιρετικώς"), χωρίς να αμφισβητεί την ανάγκη προστασίας του καθεστώτος: "Ας παρακολουθήται και εις περίπτωσιν επαναλήψεως η τιμωρία να είναι βαρυτέρα".

Τα στοιχεία του σχετικού φακέλου από το Αρχείο Φ.Δραγούμη σταματούν εδώ. Τη συνέχεια της υπόθεσης μας αφηγείται ένα άλλο αρχείο, αυτό του νομάρχη Φλώρινας Αθ.Σουλιώτη-Νικολαίδη. Εχουμε φτάσει πια στο φθινόπωρο του 1934 και η υπόθεση δεν έχει προχωρήσει καθόλου. Στις 6 Οκτωβρίου, ο πατέρας του Α.Κ. επαναφέρει το θέμα στο νομάρχη, υπενθυμίζοντας όσα ο ίδιος έχει προσφέρει κατά το παρελθόν στην παράταξη. Από τα συμφραζόμενα των επόμενων επιστολών πληροφορούμαστε πως ο παραλήπτης φρόντισε να καλέσει στο γραφείο του τον Α.Κ. και να του εκθέσει τους όρους της προτεινόμενης συνεργασίας. Τους εκθέτει ο ίδιος στις 31/10 στον Νταλίπη: "Μόλις επέστρεψα απ' τον κ. Νομάρχη. Στη συνομιλία μας του είπα να υποβάλω μιά υπεύθυνην δήλωση για να ανακοπή το υπόλοιπον της εξορίας μου και γενικά να ελευθερωθώ για να δυνηθώ να κατορθώσω να τελειώσω τις σπουδές μου. Ο κ.Νομάρχης έχει τη γνώμη ότι η υπεύθυνος δήλωσις δεν είναι αρκετή και ζητά επιπλέον να του υποδείξω πρόσωπα και πράγματα από την κομμουνιστικήν κίνησιν". Ο υποψήφιος καταδότης προσπαθεί ν'αποφύγει τη συνεργασία: "Δεν είμαι σε θέση να ξέρω τίποτε απ' όλα αυτά διότι δεν έχω ζήσει στην περιφέρεια αυτήν. Αλλωστε γνωρίζεις κι εσύ ότι προ δύο περίπου ετών έχω παύσει να έρχωμαι εις επαφήν με αυτούς". Στις 3/11 ο Νταλίπης στέλνει την επιστολή του Α.Κ. στο νομάρχη, πιέζοντας για αποτέλεσμα: "Σας βεβαιώ, και εγώ απέναντί Σας θα είμαι υπεύθυνος, ότι χορηγούντες εις αυτόν αναστολήν της ποινής, αποδίδομεν εις την κοινωνίαν τελείως θεραπευμένον από την κομμουνιστικήν νόσον ένα νέον που έχει μέλλον & ικανοποιούμεν τον πατέρα αυτού, όστις είναι άριστος φίλος μας & έχει υποστή χάριν του κόμματος εξορίας, φυλακίσεις κλπ."

Τί να μεσολάβησε τις επόμενες μέρες; Η αλληλογραφία των παραγόντων της υπόθεσης αφήνει αρκετά αδιευκρίνιστα σημεία. Το σίγουρο είναι ότι, με απόφαση του νομάρχη, ο Α.Κ. πήρε άδεια να επισκεφθεί για μιά βδομάδα τη γειτονική Καστοριά. Γλυκάθηκε από την αίσθηση της ελευθερίας, ύστερα από δυο χρόνια εγκλεισμού στο πατρικό χωριό, κι αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα; Μεσολάβησε κάτι άλλο; Το βέβαιο είναι ότι κατά την παραμονή του στην πόλη πραγματοποίησε μια τουλάχιστον μοιραία επαφή. "Σήμερον" γράφει στις 6/11 στο Σουλιώτη, "με εκάλεσε ο διοικητής της υποδιοικήσεως χωροφυλακής Καστορίας και μου είπεν όσα και εσείς μοι είχατε πει όταν ήρθα εις την Φλώριναν. Εδέχθην ευχαρίστως να του υποδείξω όσα γνωρίζω. Μετά πεποιθήσεως σας δηλώνω ότι θα προσπαθήσω να αποδείξω ότι απέβαλον τον παλιόν άνθρωπον και θέλω να ζήσω μίαν ζωήν φιλήσυχου πολίτου". Ως δείγμα της δουλειάς του επισυνάπτει μάλιστα έκθεση για τις δραστηριότητες του ΚΚΕ στο μειονοτικό ζήτημα. Για προφανείς λόγους, τα δεδομένα αφορούν παλιότερες χρονιές: "Το Κομμουνιστικόν Κόμμα την μεγαλυτέραν προσπάθειάν του έχει αφιερώσει από το 1932 και εντεύθεν εις τον εθνοκτόνον προσηλυτισμόν του μακεδονικού λαού (...) Ούτω, κατά τας πληροφορίας μου, κατά τους μήνας Οκτώβριον ή Νοέμβριον του 1932 συνήλθον εν Θεσσαλονίκη τη πρωτοβουλία του κομ. κόμματος αρκετοί ως αντιπρόσωποι των βουλγαριζόντων μακεδόνων, κουτσοβλάχων, ισραηλιτών, κλπ και συνεσκέφθησαν τα μέσα και τους τρόπους ούς θα εχρησιμοποίουν διά την εθνοκτόνον πολιτικήν των..." Ο χαφιές έχει πιά γεννηθεί. Προτείνει μάλιστα μέτρα για την αντιμετώπιση του "κακού": "Είναι ανάγκη όπως συγκροτηθή έν σώμα εξ ικανών και πλέον εμπίστων προσώπων, τα οποία θα παρακολουθούν και θα καταγγέλλουν αμέσως πάσαν κίνησιν (...) Τα πρόσωπα αυτά μάλλον να δηλώνουν δημοσίως και να προσπαθούν να 'φαίνωνται' ότι πρόσκεινται προς τας κομμουνιστικάς αρχάς". Μοναδικό υποψήφιο γι' αυτή τη δουλειά προτείνει, φυσικά, τον εαυτό του: "Πλείονα συγκεκριμένα στοιχεία είμαι βέβαιος ότι θα συγκεντρώσω εντός ολίγων ημερών και εις την επόμενην έκθεσίν μου θ' αναφέρω λεπτομερώς".

Ο επίλογος της ιστορίας, όσον αφορά τουλάχιστον το οπτικό πεδίο που μας παρέχουν τα συγκεκριμένα αρχεία, γράφεται στις 28/1/1935. Από τη Θεσσαλονίκη πιά, ο Α.Κ. γράφει στον Σουλιώτη ζητώντας (τι άλλο;) λεφτά: "Σεβαστέ μοι Νομάρχα. Συμφώνως προς τας υποδείξεις σας, συνήντησα τα πρόσωπα άτινα μοι υπεδείχθησαν. Μέχρι της στιγμής και εις το εξής έτι περισσότερον θα εκτελώ τον προορισμόν μου, περί τούτου δε να είσθε πλέον ή βέβαιος. Συνεπλήρωσα όμως μέχρι της σήμερον οκτώ ημέρας από της αφίξεώς μου και θα παραμείνω άλλας πέντε περίπου ημέρας δι' όν σκοπόν με απεστείλατε, και όλας μου τας οικονομίας ετελείωσα (...) Μοι είχατε υποσχεθεί, Σεβαστέ μοι Νομάρχα, ότι θα μοι στείλετε, δυστυχώς όμως μέχρι της σήμερον δεν έλαβον. Σας κάνω θερμήν παράκλησιν, Σεβαστέ μοι Νομάρχα, όπως μοι αποστείλετε δραχμάς χιλίας πεντακοσίας εις την κάτωθι διεύθυνσιν (...)"

Στο περιθώριο της επιστολής, διακρίνεται αμυδρά η αηδία του νομάρχη της Φλώρινας για το δημιούργημά του: "Εστειλα 500" σημειώνει λακωνικά. "Ελαβε & άλλας από Ε.Α"...

Ενας πολύ δαιμόνιος ρεπόρτερ

 

Στις 13.9.1985 οι διωκτικές αρχές ανακοινώνουν την εξάρθρωση μιας τρομοκρατικής ομάδας υπό τον Ντάνο Κρυστάλλη. Λίγες ώρες αργότερα θα αποδειχθεί ότι ο 30χρονος ρεπόρτερ της ΕΡΤ-2 και πρώην γραμματέας της νεολαίας ΕΔΑ είναι απλώς ένας επαγγελματίας χαφιές. "Η προσέγγισίς μου με τις Αρχές Ασφαλείας έγινε την περίοδο 1976-77 διά μέσου του οικογενειακού φίλου Αστυνόμου τότε υπηρετούντος στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Γενικής Ασφάλειας Πειραιώς Αλεξάνδρου Σβούκα. Ουσιαστικό υπόβαθρο για τη στάση μου απέναντι στην προσέγγιση του κ. Σβούκα, απετέλεσε η σύλληψις μου σε ηλικία 18 ετών από την Γενική Ασφάλεια Πειραιά στις 20 Απριλίου 1973, τα ψυχικά και σωματικά βασανιστήρια που υπέστην τότε και τα οποία μου άφησαν έντονα αισθήματα φοβίας απέναντι στην Αστυνομία", καταθέτει ο ίδιος ο Κρυστάλλης στον ανακριτή Ροίδη στις 24.9.85. Το αρχικό πάγωμα για τη σύλληψη του "συναγωνιστή" Ντάνου διαδέχεται ένας οχετός ανατριχιαστικών πληροφοριών σύμφωνα με τις οποίες ο χαφιές έχει διατρέξει όλους τους χώρους της δημοσιογραφίας και του αριστερισμού στο πλαίσιο των συνεργασιών του με μερικές δεκάδες στελεχών της Αστυνομίας και της ΚΥΠ. Η απαρίθμηση των "επικίνδυνων αποστολών" του ξεπερνούν και την πιό διεστραμμένη φαντασία: Από τις έρευνες για τη σεξουαλική ζωή στελεχών του ΠΑΣΟΚ, τις πολιτικές απόψεις και τις κοινωνικές συναναστροφές πλήθους ανεντάχτων αριστερών, έως την κατασκευή "τρομοκρατικών ομάδων" με σκοπό την προβοκάτσια προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι διαβεβαιώσεις του τότε κυβερνητικού εκπροσώπου Κ. Λαλιώτη, ότι οι μυστικές υπηρεσίες "δεν παρακολουθούν τα κόμματα, τους πολίτες ή τους δημοσιογράφους", ήταν επόμενο να προκαλούν γέλια.

Ο ίδιος ο διευθυντής του Τμήματος Ασφαλείας της ΚΥΠ, αντισυνταγματάρχης Ι. Αλεξάκης δεν αρνείται τη σημαντική προσφορά του Κρυστάλλη στους ταχυδακτυλουργικούς σχεδιασμούς του: "Κατ' εντολήν της ιεραρχίας της ΚΥΠ και με τη σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων αρχών της Δημόσιας Τάξης, ενεκρίθη, να γίνει πληροφοριοδότης της υπηρεσίας". Αλλά το πράγμα κάπου στάβωσε. "Απεδείχθη ότι εγνώριζε εκ των προτέρων τη ρίψη των βομβών, πλην όμως δεν κατονόμασε την πηγή των πληροφοριών του ή τους βομβιστές, εδραιώθηκε πλέον η παποίθηση στις αρχές Ασφαλείας, ότι είναι ύποπτος ανάμειξης και συνελήφθηκε από την ασφάλεια", εξήγησε ο Αλεξάκης στην ανάκριση για να δικαιολογηθεί το "κάψιμο" του πολυπράκτορα. Ακόμα και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Κ. Μητσοτάκης παραδέχτηκε στη βουλή τις επόμενες μέρες, ότι σε συσκέψεις των κυρίων Καλαμάκη, Μπάλκου και Δαβάκη, κατά την περίοδο 1978-80 και λίγο πρίν την "αλλαγή" του 1981, είχαν συζητηθεί επανειλημμένως οι επιδόσεις του Κρυστάλλη. Από κει και μετά το μόνο που έμενε να διορθωθεί, όπως δήλωνε ο Ανδρέας Παπανδρέου στις 27.9.1985, ήταν "ο απαράδεκτος ανταγωνισμός ανάμεσα στην Αστυνομία και την ΚΥΠ, ο οποίος δημιούργησε έντονο προβληματισμό στον κάθε έλληνα πολίτη"!

Στην άλλη πλευρά του λόφου, εκείνοι που είχαν υποστεί την φιλική και πολιτική επαφή του Κρυστάλλη λογικά έπεσαν απ' τα σύννεφα. "Είναι συνθλιπτικά οδυνηρό (κάτι περισσότερο: ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί) να αποκαλύπτεσαι αγαθός και αφελής η σωστότερη λέξη είναι μαλάκας. Να 'χεις μοιραστεί, δηλαδή, κάποιες ακριβές νυχτερινές στιγμές και άφθονο κρασί με ένα χαφιέ", έγραφε ο Γιώργος Βότσης. Ο Μιχ. Σαμπατακάκης, στέλεχος του αντιδικτατορικού Ρήγα αναφέρεται στις βαθύτερες αιτίες: "Μα κανείς από τους όψιμους αγωνιστές δεν αναρωτήθηκε πώς έγινε συνεργάτης των υπηρεσιών ασφαλείας; Κανείς δεν αναρωτήθηκε τι μπορεί να πάθει ένα παιδί στην ΕΣΑ; Είναι φανερό πως υποχώρησε -όποιος πέρασε από κει το καταλαβαίνει και το δικαιολογεί". Αλλοι που τον γνώρισαν στην Επιτροπή Σερίφη από το 1977 ξαναψάχνονται: "Για μερικούς από μας είναι ήδη ύποπτος από τότε, αλλά τελικά δείχνει ένα αλάνθαστο κριτήριο, κρατιέται μακριά απ' όσους νιώθει ότι τους δημιουργεί ερωτηματικά. Σε άλλους προσφέρει χρήματα για ενίσχυση περιοδικών (...) σε άλλους κυκλοφορεί ότι προσφέρει όπλα. Αρκετοί λοιπόν τον θεωρούν ύποπτο, όπως ο Διαλυνάς, που δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας, τον αποκαλεί ανοικτά και δημόσια πράκτορα", σημειώνουν οι Χ. Σταματοπούλου, Γ. Κώτσου και Γ. Καραμπελιάς. Η Πόπη Μουπαγιατζή, αντιθέτως, που τον γνώριζε από τα πρώτα του βήματα στην ΕΔΑ, δυσκολεύεται στις στήλες του "Θούριου" των ημερών: " Μέχρι χθες σχεδόν, ήταν ένας από 'μας. Σήμερα δεν είναι παρά ένας χαφιές. Ο Ντάνος των δικών μου αναμνήσεων είναι πάντα το διαβασμένο, έξυπνο παιδί, με τις αρχηγικές διαθέσεις. Ο Ντάνος είχε το 'πάθος' του. 'Πάθος προβολής' να το λέγαμε; Ηθελε γνωριμίες και δημοσιότητα (...) Ο χαφιές καμένο χαρτί για την ΚΥΠ, σήμερα απομονωμένος από όλους, υπόσχεται αποκαλύψεις εξιλαστήριες".

Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο Ντάνος δεν αποκάλυψε τίποτα σπουδαιότερο και πλέον περιφέρεται ως ειδήμων σε διάφορες καλτ εκπομπές επί θεμάτων τρομοκρατίας.

Χαφιέδες μιας χρήσεως

 

Αν οι εκ των ένδον καταδότες είναι πρόσωπα δύσκολα εντοπίσιμα - και ως εκ τούτου ιδιαίτερα επίφοβα - δε συμβαίνει το ίδιο με τα όργανα υπηρεσίας που εντέλλονται κατά καιρούς να 'διαβρώσουν' μια δημόσια εκδήλωση. Δε χρειάζεται να καταφύγει κανείς στην πρακτορολογία για να διαπιστώσει την ύπαρξη αστυνομικών με πολιτικά σε πορείες και συγκεντρώσεις - αρκεί μιά στοιχειώδης παρατηρητικότητα. Υπάρχουν άλλωστε και τα σχετικά υπηρεσιακά εγχειρίδια, που πιστοποιούν του λόγου το ασφαλές: "Κατά τας συναθροίσεις", διαβάζουμε στο κλασικό έργο του ιδρυτή των ΜΑΤ Ηλία Ψυχογιού, "διατίθενται Αστυνομικοί εν πολιτική περιβολή, οίτινες αναμιγνύονται μετά των προσώπων των συγκροτούντων την συνάθροισιν". ("Συναθροίσεις και οχλοκρατικαί εκδηλώσεις. Αντιμετώπισις αυτών", Αθήνα 1966, σ.27). Προς αποφυγήν δυσάρεστων εκπλήξεων, ο συγγραφέας υπενθυμίζει στο κοινό του πως "η περιβολή θα πρέπει να είναι ανάλογος με την κατηγορίαν των προσώπων των συγκροτούντων την διαδήλωσιν". Μη νομιστεί πάντως πως σκοπός της διείσδυσης αυτής είναι η προβοκάτσια και η πρόκληση εκτρόπων. Οι οδηγίες είναι σαφείς: "Αποστολή των Αστυνομικών τούτων είναι η παρακολούθησις των ομιλητών και του Αρχηγού, και η καταγραφή (εφ' όσον δύνανται) των συνθημάτων και των περικοπών εκείνων ( των ομιλιών), αι οποίαι είναι προκλητικαί και προτρεπτικαί εις αναρχικάς εκδηλώσεις. Κατ' αυτόν τον τρόπον, οσάκις οι συναθροισθέντες παρεκτρέπονται εξ αιτίας εμπρηστικών συνθημάτων, θα είναι δυνατή η καθ' ωρισμένων προσώπων απαγγελία κατηγορίας". Γι' αυτό το λόγο, "οι Αστυνομικοί ούτοι πρέπει να επιλέγωνται μεταξύ των νοημονεστέρων, καθόσον η υπηρεσία ήτις τοίς ανατίθεται είναι διανοητική". Για να αποφύγουν τέλος τον εντοπισμό, προβλέπεται προκαταρκτικό φροντιστήριο: "απαραίτητος τυγχάνει η εκ των προτέρων γνώσις των αιτίων και σκοπών της συναθροίσεως, ούτως ώστε, άν ήθελον προκληθή εις συζήτησιν, να δύνανται να απαντήσουν, προς αποφυγήν υποψιών ως προς την ταυτότητά των".

Αυτά όσον αφορά τη θεωρία. Στην πράξη, συχνά τα `όργανα' τα βρίσκουν μπαστούνια. Την άνοιξη του 1985, τρεις ασφαλίτες που εντοπίστηκαν σε συγκέντρωση οικοδόμων τη γλίτωσαν μάλλον φτηνά, με μερικές `ψιλές' και κατάσχεση των ταυτοτήτων τους από την περιφρούρηση του συνδικάτου. Λιγότερο τυχεροί ήταν μερικοί από τις εκατοντάδες αστυνομικών που ο στρατηγός Δροσογιάννης `φύτεψε' στο μπλοκ των αναρχικών στην πορεία του Πολυτεχνείου της επόμενης χρονιάς: όταν διαπιστώθηκε η ταυτότητά τους, μόλις και μετά βίας γλίτωσαν το λιντσάρισμα από τους 3.000 εξαγριωμένους διαδηλωτές...

Ο νεοφασίστας και το καρφί

 

Τις βαρύτερες κατηγορίες κατά του Κώστα Πλεύρη τις έχει ξεστομίσει ένας ομοϊδεάτης του, ο νεοφασίστας Αριστοτέλης Καλέντζης. Ο Πλεύρης, σύμφωνα με τον Καλέντζη είναι "χαζοχαφιές της ΚΥΠ", "αργυρώνητος απατεωνίσκος", "χαφιές της πεντάρας", "σεσημασμένος ρουφιάνος". Οι δυο άνδρες βρέθηκαν μαζί στο εδώλιο του κατηγορουμένου στις 5 Οκτωβρίου 1977. Ο Καλέντζης αντιμετώπιζε την κατηγορία του βομβιστή, ενώ ο Πλεύρης κατηγορούνταν ως ηθικός αυτουργός. Τελικά ο Πλεύρης αθωώθηκε, ενώ ο Καλέντζης καταδικάστηκε σε δώδεκα χρόνια φυλακή.

Από τη φυλακή της Αλικαρνασσού ο Καλέντζης καταγγέλλει τον Πλεύρη, στο βιβλίο "Δημοκρατία 80, Κάτεργο", πεισμένος ότι αυτός τον κάρφωσε. Ο Πλεύρης υποβάλλει μήνυση κατά του Καλέντζη για συκοφαντική δυσφήμηση, αρνούμενος κατηγορηματικά "ότι υπήρξα χαφιές της ΚΥΠ και κατέδιδα νέους εθνικιστάς". Από τις φυλακές της Κέρκυρας, πλέον, ο Καλέντζης εκδίδει νέα μπροσούρα με τίτλο "Η Μαύρη Βίβλος του Κώστα Πλεύρη". Επιμένει στους χαρακτηρισμούς και δημοσιεύει τις καταθέσεις του Πλεύρη στον ανακριτή Γυφτάκη. Σε μια απ' αυτές, ο Πλεύρης, ο οποίος δήλωνε "επιχειρηματίας", ανέφερε: "Δεν γνωρίζω αν τα όπλα τα οποία ευρέθησαν εις την οικίαν του Χρηστάκη ανήκουν πράγματι εις τον Καλέντζην, ο τελευταίος δεν ήτο ποτέ μέλος της 4ης Αυγούστου, διεφώνει δε πάντοτε μαζί μου, ως προς την μεθοδολογίαν δια την επικράτησιν των ιδεών του πατριωτισμού. Αν υπάρχουν όπλα, ως με ρωτάτε, εις οικίας μελών της 4ης Αυγούστου, δεν γνωρίζω, πλην όμως το αποκλείω. Κατά μήνα Οκτώβριον 1976 υπέβαλα εις την Γεν. Ασφάλειαν Αθηνών έγγραφον αναφοράν, παραδοθείσαν εις χείρας του Διοικητού αυτής Καραθανάσην, προ αυτού δε παραδοθείσαν εις τον αστυνόμον Γουρνιά ουδόλως ενεργήσαντα, εις την οποίαν ανέφερα ότι οι Μιχαλολιάκος, Καλέντζης, Γιαννόπουλος, Γερονικολάου είχον συγκροτήσει ομάδα τελείως άσχετον με το κόμμα της 4ης Αυγούστου, η οποία θα προέβαινε εις εκνόμους ενεργείας. Επίσης ανέφερα ότι ο Καλέντζης έκρυβε όπλα και θα πρέπει να είχε τοποθετήση ταύτα εις το σημείο εις το οποίο είχε κρύψει τον πολύγραφο. Σημειωτέον ότι υπέδειξα εις τούτους, δηλ. την ασφάλεια και τον τρόπον εντοπίσεως του πολυγράφου."

Φυσικά δεν είναι δυνατόν να βγάλει κανείς ασφαλή συμπεράσματα από τους ανταγωνισμούς και τις εσωτερικές έριδες των νεοφασιστών. Πάντως οι καταγγελίες του Καλέντζη επιβεβαιώνονται από τον γνωστό δημοσιογράφο Γιώργο Τράγκα, ο οποίος στο βιβλίο του "Κορυδαλλός 1975-79" υποστηρίζει ότι "ο Πλεύρης, που μετά τη μεταπολίτευση αντιμετώπισε τον ανταγωνισμό και την επιρροή του Καλέντζη στα στελέχη της '4ης Αυγούστου', ήταν ο πρώτος που ανάφερε στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Γενικής Ασφαλείας Αθηνών και στον τότε διοικητή της Καραθανάση, την ύπαρξη του οπλοστάσιου του νεαρού νεοφασίστα. Το 'κάρφωμα' του Καλέντζη από τον Πλεύρη αναφέρεται σε διοικητική εξέταση που διενεργήθηκε σε βάρος αστυνομικού 'για απόκρυψι πληροφοριών Εθνικής Ασφαλείας'".

Στο βιβλίο του ο Γιώργος Τράγκας παρέθετε αποσπάσματα από το προσωπικό ημερολόγιο του διευθυντή των φυλακών Κορυδαλλού Ιωάννη Παπαθανασίου. Οι διατυπώσεις του διευθυντή -ο οποίος υπήρξε κατά τον Γιάννη Κάτρη "ένας συντηρητικός, υπηρεσιακός, δεξιός, έντιμος, ανώτερος δημόσιος υπάλληλος"- δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τη σχέση του Πλεύρη με τους ανακριτές του Καλέντζη: "10 Μαρτίου 1977: Σήμερα στις 11:30 το πρωί ήλθε στη φυλακή ο ανακριτής κ. Γυφτάκης, ο οποίος πήρε τις καταθέσεις των κρατουμένων Αριστ. Καλέντζη, Αναργ. Κακκαβά και Πέτρου Μπάμπαλη. Ο ανακριτής συνοδευόταν από ένα συνταγματάρχη της ΚΥΠ κι έναν ανθυπασπιστή, που τοποθέτησαν μικρόφωνα στο αρχιφυλακείο, προκειμένου να παρακολουθήσουν τη συνομιλία μεταξύ Καλέντζη και του ιδιώτη Κώστα Πλεύρη (πρώην αρχηγός της '4ης Αυγούστου"). Ο Πλεύρης εισήλθε στη φυλακή ύστερα από εντολή του ανακριτή. Η συνομιλία Καλέντζη-Πλεύρη τελείωσε γύρω στις 3 μμ. Ο κ. Γυφτάκης μου είπε ότι για όλα αυτά υπήρχε έγκριση του Υπουργείου Δικαιοσύνης."

ΟΙ ΜΕΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΕ

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΜΠΑΣ. Χαφιές της ΚΥΠ και προβοκάτορας στο Πολυτεχνείο όπου παρίστανε το γιατρό, όταν κλείστηκε στον Κορυδαλλό στη μεταπολίτευση αντιμετώπισε την έχθρα των πρώην αφεντικών του που φοβόντουσαν ότι θα τους παρακολουθεί τώρα αυτούς. Είχαν δίκιο. Οπως σημειώνει στο ημερολόγιό του ο τότε διευθυντής του Κορυδαλλού Ιωάννης Παπαθανασίου: "Ούτε ο ίδιος ο Πίμπας ήξερε τι ρόλο παίζει. Μου έλεγε ότι ήταν πράκτορας της CIA και ότι εργάσθηκε στην ΚΥΠ κατά το διάστημα της επταετίας. Αλλοτε μου έλεγε ότι ήταν πράγματι γιατρός και άλλοτε ότι τον έβαλαν να κάνει το γιατρό μέσα στο Πολυτεχνείο. Κι αυτοί που τον έστειλαν -υποστήριζε- ήταν αξιωματικοί της ΚΥΠ. Λίγα εικοσιτετράωρα μετά την εισαγωγή του στον Κορυδαλλό στράφηκε εναντίον των άλλων κρατουμένων 'ειδικής κατηγορίας' (δηλ. των χουντικών) και τους έβριζε όποτε εύρισκε ευκαιρία. Στο τέλος μάλιστα μου ζήτησε να γίνει πληροφοριοδότης μου και να μου αναφέρει όσα συμβαίνουν στην Α' πτέρυγα. Αν τον μετέφερα, όπως ζητούσε, στις πτέρυγες των ποινικών υπήρχε περίπτωση να τον σκότωναν. Μερικοί μας είχαν προειδοποιήσει ότι πολλοί τον ανέμεναν! Τους είχε 'καρφώσει' στην περίοδο της δικτατορίας! Αποφάσισα να εισηγηθώ την μεταφορά του γιατί δεν μπορούσε να παραμείνει σε καμία από τις πτέρυγες."

ΤΑΞΙΤΖΗΔΕΣ. "Θάταν απλοϊκό να νομίζουμε ότι οι χαφιέδες είναι πάντα άνθρωποι που παρακολουθούν καταπόδι τα θύματά τους. Πολύ συχνά οι πράχτορες της αστυνομίας είναι μανάβηδες, γυρολόγοι, λούστροι, εφημεριδοπώλες, κτλ. Διαλέγουνε για τη για τη δουλειά τους τις πιό βολικές σκοπιές. Η τσαρική Οχράνα συνιστούσε στους χαφιέδες της να γίνουνται αμαξάδες ή ταχυδρομικοί διανομείς. Οι καιροί άλλαξαν κι ο αμαξάς θάχει παραχωρήσει τη θέση του στο σοφέρ και στον οδηγό της μοτοσικλέτας" (από το εγχειρίδιο του Μανουίλσκι "Ενάντια στην προβοκάτσια και το χαφιεδισμό", σ.40).

ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΙ. Είδος εν εκλείψει στις μέρες μας, τώρα που η πολιτική δεν συνεπαίρνει πλέον τα πλήθη και οι κομματικές ηγεσίες, βάζοντας νερό στο κρασί τους, είναι συνήθως υποχρεωμένες να ανέχονται τους γκρινιάρηδες και τους διαφωνούντες. Είδος που διέπρεψε απεναντίας στα χρυσά χρόνια της Μεταπολίτευσης - τότε που η διαγραφή από το κόμμα ισοδυναμούσε με πραγματική ποινή, με άμεση αντανάκλαση στον κοινωνικό και προσωπικό περίγυρο του εξοστρακισμένου. Αντίθετα απ' ό,τι θα περίμενε πάντως κανείς, η κρίση των κομματικών μηχανισμών δε λυπήθηκε ιδαίτερα τους χαφιέδες των εκάστοτε ηγεσιών. Το μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκεται σήμερα κι αυτό εκτός κομμάτων - είτε γιατί έχασαν στον επόμενο γύρο των εσωκομματικών εκκαθαρίσεων, είτε γιατί προτίμησαν να διαπρέψουν σε άλλου είδους δραστηριότητες...

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΡΠΗΣ. Αστυφύλακας της Γενικής Ασφάλειας, στάλθηκε με πολιτικά μαζί με άλλους συναδέλφους του να παρακολουθήσουν συζήτηση των αναρχικών στο Χημείο τον Ιανουάριο του 1982. Εντοπίστηκε απ' τους συγκεντρωμένους, φωτογραφήθηκε, αφοπλίστηκε και ξυλοκοπήθηκε άγρια. Σύμφωνα με το σχετικό (3608/83) βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, "ο παθών [ήταν] εφοδιασμένος απ' την Υπηρεσία του και για λόγους υπηρεσιακούς με ψεύτικο δελτίο ταυτότητας υπό τα στοιχεία Δημητρόπουλος Αγγελος". Η επιμελημένη πλαστοπροσωπία δεν τον προστάτεψε τελικά...

ΑΛΕΞΗΣ ΚΟΥΓΙΑΣ. Πρώτος συνήγορος του Ντάνου Κρυστάλλη, ο γνωστός μεγαλοδικηγόρος δεν παρέλειψε να διατυπώσει το δικό του ερμηνευτικό σχήμα για τη διαδρομή του αρχιχαφιέ της περασμένης δεκαετίας: "Ο πελάτης μου εντάχθηκε στην ΚΝΕ, από την οποία όμως έφυγε γιατί ήταν μεγάλη οργάνωση και δεν θα είχε πολλές ευκαιρίες να αναδειχθεί. Πήγε στην ΕΔΑ στην οποία πήρε την θέση του γραμματέα. Κι αυτή η οργάνωση όμως του φάνηκε μεγάλη για να καταλήξει στους αριστεριστές. Γρήγορα όμως όλοι κατάλαβαν τι φελλός είναι και τον απομόνωσαν". Αυτή η τελευταία διατύπωση δεν άρεσε στον πελάτη, κι ο ευφραδής συνήγορος αποπέμφθηκε στη στιγμή.

ΜΑΊΜΟΥΔΕΣ. Τυπικό δείγμα της αναξιοπιστίας που διακρίνει τους ξεσκεπασμένους χαφιέδες, η προσπάθεια του Κρυστάλλη να δηλώσει εκ των υστέρων προστάτης της αριστεράς μέσα στους διωκτικούς μηχανισμούς δε βρήκε ανταπόκριση παρά μόνο στην ευφάνταστη 'Ακρόπολη'. Ο ισχυρισμός του λχ ότι η ΚΥΠ είχε χρησιμοποιήσει κλεμμένη γραφομηχανή του περιοδικού 'Σχολιαστής' για τη συγγραφή πλαστών 'τρομοκρατικών' προκηρύξεων μιάς υποτιθέμενης 'Αντιιμπεριαλιστικής Αντιαμερικανικής Πάλης' αποδείχθηκε ψευδέστατος: ήταν αρκετή μια απλή παράθεση κειμένων, για ν' αποδειχτεί ότι η επίμαχη γραφομηχανή δεν είχε την παραμικρή σχέση με την προκήρυξη - μαϊμού!


ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΡΡΕΝ. Σε κείμενο της ιδρύτριας της "Εφημερίδας των Κυριών" που δημοσιεύτηκε το 1914 με τίτλο "Φεμινίστριαι Οθωμανίδες" εντοπίσαμε μια πρώιμη χρήση της τουρκικής λέξης χαφιές (hafiye) στα ελληνικά: "Οι χανούμισσες", σημείωνε η Παρρέν, "έπαιξαν σπουδαίον ρόλον εις το πραξικόπημα της ανατροπής του Χαμίτ και της ανακηρύξεως του καλοκαγάθου Ρεσάτ ή Μεχμέτ. Οι συνωμόται συνεννοούντο διά μέσου των γυναικών των, τας οποίας δεν υπωπτεύοντο οι 'χαφιέδες', ένα είδος κατασκόπων, που ανθεί πολυάριθμον πάντοτε παρά τον Βόσπορον και εκτείνει τους πλοκάμους του εις το Παρίσι, όπου προεκάλεσε την απόπειραν κατά του Σερίφ". ("Εφημερίς των Κυριών", Β/28, τ.1048, 1914, σ. 2517).



ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Aλέξανδρου Δάγκα "Ο χαφιές" (Αθήνα 1995, εκδ. Ελληνικά Γράμματα). Εξαιρετική ανάλυση της πολιτικής καταστολής των πρώτων μεσοπολεμικών χρόνων, με λεπτομερή αποδελτίωση δημοσιευμένων αλλά και πρωτότυπων πηγών. Μεγάλο μέρος του βιβλίου αποτελείται από τις 73 εκθέσεις του Σωτηρίου Ιωαννίδη, χαφιέ της Ασφάλειας στην κομματική οιργάνωση Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ το 1927 με το ψευδώνυμο 'Ερημίας'.

Βίκτωρ Σέρζ "Τι πρέπει να ξέρει κάθε επαναστάτης" (Αθήνα 1982, εκδ. Θεωρία). Συνοπτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων της τσαρικής Οχράνα, με βάση τα αρχεία της που έπεσαν στα χέρια των μπολσεβίκων, και βασικές οδηγίες προς ναυτιλομένους από ένα στέλεχος του ρωσικού κομμουνιστικού κινήματος.

Γιοχάνες Μπύχνερ "Ενάντια στην προβοκάτσια και το χαφιεδισμό" (Αθήνα χχ, εκδ. Γνώσεις). Εγχειρίδιο αντιμετώπισης των κατασταλτικών μηχανισμών, έντονα σημαδεμένο από τη σταλινική ορθοδοξία (πρωτοεκδόθηκε από την "Κομμουνιστική Επιθεώρηση" το 1933). Πίσω απ' το ψευδώνυμο του συγγραφέα κρύβεται ο Ντ.Ζ.Μανουίλσκι, καθοδηγητικό στέλεχος της Τρίτης Διεθνούς.

Ν. Αρχιμανδρίτου "Κατάσκοποι & προδότες" ( Αθήναι 1939). Η βίβλος της καταστολής των αντιφρονούντων από το μεταξικό κράτος. Παρά την εμμονή του τίτλου στις εξωτερικές απειλές, κύρια μέριμνα του αστυνομικού-δικηγόρου συγγραφέα είναι, φυσικά, ο εσωτερικός εχθρός.

"Κομματική επαγρύπνηση. Οργάνωση - περιεχόμενο" ( Αθήνα χχ, εκδ. Μνήμη). Φωτοτυπική επανέκδοση από την ΚΟΜΕΠ του 1946-47. Κείμενα του γραμματέα της ΚΟΑ, Βασίλη Μπαρτζώτα, για την προστασία των κομματικών οργανώσεων από τα χτυπήματα του κράτους. Οχι και τόσο αποτελεσματικά, όπως απέδειξε τελικά η ιστορία...

ΔΕΙΤΕ

Reservoir dogs του Κουεντίν Ταραντίνο (1991). Μιά ληστεία τράπεζας καταλήγει σε φιάσκο και οι επιζήσαντες της συμμορίας επιδίδονται στην αναζήτηση του χαφιέ ανάμεσά τους - ο οποίος είναι, όντως, μυστικός αστυνομικός.

Ο χαφιές ( Le doulos) του Ζαν-Πιερ Μελβίλ (1962). Ενας επαγγελματίας καταδότης ( Ζαν-Πολ Μπελμοντό) ταλαντεύεται ανάμεσα στον αστυνόμο προϊστάμενό του και το διαρρήκτη φίλο του. Αμείλικτη αποτύπωση του παρισινού υπόκοσμου και της διαπλοκής του με τους υπηρέτες του νόμου.

Συμβόλαιο με το θάνατο ( The hit) του Στίβεν Φρίαρς (1984). Ο καταδότης μιάς ομάδας του IRA, φυγάδας πλέον στις ακτές της Ισπανίας, αντιμετωπίζει την εκδίκηση των πρώην συντρόφων του.


(Ελευθεροτυπία, 23/6/1996) 

Πηγή:  www.iospress.gr

 

Lou Reed - The Raven

Ο Lou Reed απαγγέλει Edgar Allan Poe σε αυτό το εξαιρετικό διπλό άλμπουμ. Εμείς του λέμε στο επανιδείν και στέλνουμε τους συντροφικούς μας χαιρετισμούς σε όλη την παλιοπαρέα εκεί κάτω.

«Μη συστημικός φασισμός», ή παίζοντας με τις λέξεις

του Φώτη Τερζάκη

 

Ποια θα μπορούσε να ήταν η αντίδραση του κινηματικού κόσμου αν το πρωί της 28ης Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση, κάνοντας μιαν απότομη και απροσδόκητη στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών, δεν αποφάσιζε να πλήξει μετωπικά τον μέχρι προ ολίγου ανομολόγητο σύμμαχό της, τη Χρυσή Αυγή;  Ένα λυντσάρισμα του δολοφόνου τού Παύλου Φύσσα που πιθανώς θα πολλαπλασίαζε τον αριθμό των νεκρών; Δημιουργία αντίστοιχα οπλισμένων ομάδων περιφρούρησης, από Έλληνες και μετανάστες, που θα περιπολούσαν στις λαϊκές συνοικίες τσακίζοντας και ταπεινώνοντας όπου έβρισκαν ευκαιρία τις νεοναζιστικές συμμορίες; Εμπρησμοί και ανατινάξεις των γραφείων της Χρυσής Αυγής σε όλη τη χώρα ή μήπως σχεδιασμένη εκτέλεση, τύπου «17 Νοέμβρη», κάποιων ηγετικών στελεχών της; Βρισκόμαστε πράγματι στα πρόθυρα ενός χαμηλής εντάσεως εμφυλίου πολέμου, και η επίσημη δίωξη της Χρυσής Αυγής ήταν ένα βήμα που ––προσωρινά–– τον απέτρεψε. Από αυτή την άποψη ασφαλώς και υποδεχθήκαμε με ανακούφιση το γεγονός. Τα αίτια και ο τρόπος εφαρμογής της κυβερνητικής απόφασης δεν είναι βεβαίως καθόλου αδιάφορα, αλλά είναι κάτι που θα κριθεί εν συνεχεία. Η εγκληματική αποτελεσματικότητα της Χρυσής Αυγής δεν οφειλόταν ούτε στην κίβδηλη γενναιότητα των θρασύδειλων μπράβων της ούτε σε καμιά οργανωτική ανωτερότητα των ταγμάτων εφόδου της, και ακόμα λιγότερο βέβαια στην ηθική δύναμη της εκλογής τους, αλλά σε έναν και μόνο παράγοντα: τη βεβαιότητα του ακαταδίωκτου. Τη σιγουριά δηλαδή ότι δρουν στη σκιά ενός ολόκληρου κρατικού μηχανισμού που επιβραβεύει σιωπηρώς τις πράξεις τους, ότι έχουν την αμέριστη συμμαχία των δυνάμεων καταστολής με τις οποίες αισθάνονταν ––και ήταν–– συγκοινωνούντα δοχεία, κοντολογίς, ότι ταυτίζονται με μιαν ανεξάντλητη πηγή ισχύος που συνιστά βασική δύναμη σαδομαζοχιστικής έλξης για το είδος των ψυχοπαθητικών προσωπικοτήτων που επανδρώνουν τέτοια μορφώματα. Σε αντίθεση με ό,τι πολλοί διατείνονται, μια επίσημη δίωξη όχι μόνο δεν «τσιμεντώνει» το αίσθημα στράτευσης τέτοιων υποκειμένων, αλλά και τους ευνουχίζει αμετάκλητα στερώντας τους το μοναδικό σχεδόν έρεισμα ––φαντασιακής όσο και πραγματικής–– ισχύος.

Είναι αβυθομέτρητη γελοιότητα βέβαια η προσπάθεια που έκαναν, και κάνουν, ολιγόνοες σχολιαστές και μανδαρίνοι των ΜΜΕ ––οι ίδιοι που μέχρι χθες αναδείκνυαν σε αστέρες τις απεχθείς προσωπικότητες των νεοναζί, ή τους έδιναν το αποτελεσματικότερο άλλοθι μέσ’ από την κατάπτυστη ρητορική των «δύο άκρων»–– να παρουσιάσουν την κυβέρνηση ως υπέρμαχο της συνταγματικής νομιμότητας και της δημοκρατίας. Η δίωξη της Χρυσής Αυγής ήταν η ίδια ένα όργιο συνταγματικών και δικονομικών παραβιάσεων, που η θρασύτητά του κάνει ακόμα πιο προφανή τη συγγένεια ανάμεσα στη φρενιτιώδη βία των νεοναζί και τη θεσμική βία τού οργανωμένου κράτους – αυτού του συγκεκριμένου κράτους, που έχει την ατυχία να κυβερνιέται από μιαν ανεκδιήγητη κλίκα αδίστακτων τυχοδιωκτών. Ενώ θα μπορούσε να έχει ζητηθεί κανονικά η άρση της ασυλίας βουλευτών από την ίδια τη Βουλή, παρουσιάζοντας συγκεκριμένα τεκμήρια εμπλοκής των κατηγορουμένων σε πράξεις του κοινού ποινικού δικαίου, προτιμήθηκε μια ωμή αστυνομική επιχείρηση που θυμίζει δικτατορικά καθεστώτα, δημιουργώντας ένα προηγούμενο το οποίο μπορεί οποιαδήποτε στιγμή στο εξής να χρησιμοποιηθεί και εναντίον άλλων εκλεγμένων εκπροσώπων· πράγμα που γίνεται ακόμη πιο πιθανό από τα καταχρηστικά νομικά εργαλεία που επιστρατεύτηκαν ––όπως κατ’ εξοχήν ο νόμος περί συστάσεως συμμορίας–– τα οποία έχουν φτιαχτεί, και χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά μέχρι τώρα, για την καταστολή των διεκδικητικών λαϊκών κινητοποιήσεων και των πιο απείθαρχων κομματιών της αριστεράς. Τα δε νομικά εργαλεία που ετοιμάζονται προχωρούν ακόμη μακρύτερα σε αυτή την κατεύθυνση· η εξαγγελία του Ευάγγελου Βενιζέλου (στο Βήμα της 6/10) συνιστά την πιο κυνική παραδοχή ότι ο πραγματικός στόχος είναι η ελευθερία του λόγου:

«Η Δημοκρατία δεν μπορεί να χρηματοδοτεί τους αντιπάλους της, αυτούς που την υπονομεύουν. Αν όμως προκύψει απαλλαγή, η χρηματοδότηση θα καταβληθεί αναδρομικά. Επίσης είναι απόφασή μας να κατατεθεί το ταχύτερο δυνατόν το λεγόμενο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο που αφορά την προστασία της δημοκρατίας και της κοινωνικής ασφάλειας και ειρήνης αλλά αφορά κυρίως εγκλήματα λόγου. Εδώ πρέπει να κάνουμε μια διάκριση. Το φρόνημα δεν ελέγχεται και δεν τιμωρείται, αλλά μορφές πολιτικού λόγου, μορφές πολιτικών συμβόλων που είναι αξιακά απαράδεκτες βεβαίως και μπορεί να ενεργοποιούν τον ποινικό νόμο. Για παράδειγμα, ο εγκωμιασμός του Ολοκαυτώματος ή η ρατσιστική προτροπή, η προτροπή στη βία είναι ποινικά αδικήματα. Είναι άλλο η ελευθερία του φρονήματος και άλλο ο ποινικά ανεξέλεγκτος λόγος» (υπογραμμίσεις δικές μου).

Ακόμα και η διακοπή της κοινοβουλευτικής χρηματοδότησης, με την γενικόλογο τρόπο που διατυπώνεται ––διακοπή χρηματοδότησης οιουδήποτε είναι κατηγορούμενος για οτιδήποτε είδους ποινικό αδίκημα–– είναι μια ύπουλη νομική παγίδα που καθιστά όμηρο της κυβερνητικής βούλησης, η οποία ελέγχει σκανδαλωδώς όπως έχει αποδειχθεί τη δικαστική εξουσία, τον οιονδήποτε αυτή κρίνει ανά πάσα στιγμή ως πολιτικό της αντίπαλο: η ολοκληρωτική μετάλλαξη του πολιτικού συστήματος, στην κατεύθυνση που έχει αναγγελθεί από τις αλλεπάλληλες αντιτρομοκρατικές νομοθεσίες, είναι γεγονός!

Το αποκορύφωμα του παραλογισμού είναι το κατηγορητήριο της «εσχάτης προδοσίας» που ετοιμάζεται, όπως φαίνεται, να ασκηθεί εναντίον της κλίκας Μιχαλολιάκου. Δύο πράγματα εδώ μπορεί να συμβαίνουν, και είναι και τα δύο επιβαρυντικά σε βαθμό κακουργήματος για την κυβέρνηση. Ας υποθέσουμε ότι η κατηγορία είναι στηρίξιμη, ότι υπάρχουν όντως κρυφά οπλοστάσια, οργανωμένα παραστρατιωτικά αποσπάσματα και επιτελικά σχέδια πραξικοπήματος – πράγμα που πρέπει βεβαίως να δειχθεί: είναι δυνατόν, σε αυτή την περίπτωση, να μην είχαν την παραμικρή γνώση οι μυστικές υπηρεσίες οι οποίες, όπως μας λένε, παρακολουθούσουν στενά επί χρόνια τα στελέχη της Χρυσής Αυγής, και πείθεται κανείς ότι όλ’ αυτά τα τρομακτικά στοιχεία για την εγκληματική δράση της οργάνωσης, που πολλά ήταν ήδη κοινό μυστικό και δεν έχουν πάψει να καταγγέλλονται τουλάχιστον τα τελευταία τρία χρόνια, ανέκυψαν μέσα σε ένα τριήμερο από την ημέρα της δίωξης και οι μόνοι που τα αγνοούσαν ήταν οι διωκτικές και δικαστικές αρχές; Αν είναι έτσι, το πρώτο που αποδεικνύεται είναι ότι η κυβέρνηση γνώριζε, και συγκάλυπτε εγκληματικά, την επικίνδυνη αντιδημοκρατική δράση της οργάνωσης ελπίζοντας να την χρησιμοποιήσει καιροσκοπικά, όπως και πιθανότατα έκανε σε αναρίθμητες περιπτώσεις· και αποδεικνύεται επίσης ότι μία από τις εγγυητικές αρχές της δημοκρατίας, η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, έχει από καιρό αρθεί σε αυτή τη χώρα – πράγμα που επίσης το γνωρίζαμε, από τον μακάβριο χορό των λεγόμενων «αντιτρομοκρατικών» διώξεων, όπου επανειλημμένα βλέπαμε, όπως ξαναβλέπουμε σε τούτη την οπερετική δίωξη της Χρυσής Αυγής, μια αηδιαστικά υποτελή δικαστική εξουσία να κινείται ή να μαρμαρώνει κατά την εκάστοτε κυβερνητική εντολή. Αν πάλι η κατηγορία αποδειχθεί αστήρικτη, και κανένα τεκμήριο δεν μπορέσει να παρασχεθεί που να βεβαιώνει ένα τόσο βαρύτατο έγκλημα, τί άλλο αποδεικνύει η βιασύνη των κυβερνητικών κύκλων να το επικαλεστούν, παρά τη βούληση μιας διεφθαρμένης και τυχοδιωκτικής κυβερνητικής ελίτ να τσακίσει, με οιοδήποτε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο, όσους για οιονδήποτε λόγο θεωρεί ως εμπόδιο στους πολιτικούς της σχεδιασμούς;

Γεννάται λοιπόν το κρίσιμο ερώτημα: γιατί η κυβέρνηση αποφάσισε να διώξει τη Χρυσή Αυγή; Πολλοί απαντούν: επειδή δέχθηκε αφόρητες πιέσεις από το εξωτερικό – από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από φιλοϊσραηλινό λόμπι των ΗΠΑ. Αυτές οι πιέσεις είναι δεδομένες, εδώ και πολύ καιρό μάλιστα, και το ότι το όλο πράγμα σκηνοθετήθηκε τη στιγμή ακριβώς που ο Αντώνης Σαμαράς έφευγε για τις ΗΠΑ, ώστε να του δοθεί η ευκαιρία να τραυλίσει από εκεί την αμήχανη και παιδαριώδη δήλωσή του, ξεπερνάει τα όρια της απλής αδεξιότητας στην οποία μας έχει συνηθίσει ένα πολιτικό προσωπικό που παίρνει ως δεδομένο πως απευθύνεται σε ένα κοινό με νοημοσύνη ανάλογη της δικής του. Δεδομένων αυτών των πιέσεων, γίνεται ακόμη πιο αξιοπερίεργη η απροθυμία της κυβέρνησης να εγκαταλείψει έναν πολύτιμο σύμμαχο όπως η Χρυσή Αυγή, όλο αυτό το μακρύ διάστημα που η τελευταία δολοφονούσε βάναυσα μετανάστες στους δρόμους, τρομοκρατούσε συνοικίες και εργατικά σωματεία, έστηνε δίκτυα συνεργασίας με την αστυνομία για ένα φάσμα σκοπών που κυμαίνονταν από τον εκβιασμό και την έξωση αλλοδαπών μέχρι την εκτροπή διαδηλώσεων και μαχητικών διαμαρτυριών… Αντ’ αυτού, όλα δείχνουν πως η κυβέρνηση προτίμησε ένα είδος συνδιαλλαγής «κάτω από το τραπέζι» με τη νεοναζιστική οργάνωση, που θα μείωνε κάπως την εξωτερική της απείθαρχη εικόνα ενώ θα την έκανε περισσότερο συνεργάσιμη στην πολιτική ατζέντα που υπαγόρευε η ίδια. Η τρομακτικότερη προοπτική ήταν αυτή που ελάχιστα πριν από τα τελευταία καταλυτικά γεγονότα είχαν αρχίσει να διαρρέουν από διαύλους δημοσιότητας τα όργανα της διατεταγμένης δημοσιογραφίας: μια ενδεχόμενη μετεκλογική συνεργασία της Νέας Δημοκρατίας με μια «σοβαρή» Χρυσή Αυγή – σενάριο που κυριολεκτικά παγώνει το αίμα… Η ψυχοπάθεια όμως της τελευταίας, σε συνδυασμό με την υπερβάλλουσα βεβαιότητα ότι παίζει στον δικό της χώρο και δεν έχει να φοβηθεί κανέναν, την οδήγησε στη μοιραία υπέρβαση των ορίων που της είχαν χαραχθεί. Το πέρασμα από τις δολοφονίες μεταναστών σε δολοφονίες Ελλήνων έθετε σε δοκιμασία τα όρια ανοχής ακόμα και της πιο εξαχρειωμένης κοινής γνώμης· αλλά το κρίσιμο σφάλμα της Χρυσής Αυγής, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, δεν ήταν τόσο η δολοφονία του Παύλου Φύσσα όσο τα επεισόδια στις γιορτές τού Μελιγαλά, όπου τόλμησε να προπηλακίσει τους ίδιους τούς προστάτες της: μην ξεχνάμε ότι, ήδη την παραμονή τής στυγερής δολοφονίας, ο Μάκης Βορίδης, σάρξ εκ της σαρκός τής ελληνικής ακροδεξιάς, αποκάλεσε τη Χρυσή Αυγή «τρομοκρατική οργάνωση» και προανήγγειλε τη δίωξή της· η δολοφονία που ακολούθησε απλώς έλυσε και τύποις τα χέρια της κυβέρνησης απέναντι σε ένα ακροδεξιό και ρατσιστικό εκλογικό ακροατήριο που δεν έχει πάψει εποφθαλμιά (και το οποίο, άλλωστε, επί δεκαετίες εξέθρεψε και διαφύλαξε στους κόλπους της). Έτσι, μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, όπως λέμε: εξασφάλιση εχεγγύων νομιμότητας και επαίνων από τους έξωθεν προστάτες της, από τη μία πλευρά, και απαλλαγή από το αγκάθι ενός εκλογικού ανταγωνιστή που, αν δεν ήταν διατεθειμένος να συνεργαστεί, μπορούσε να οδηγήσει το θεσμικό κόμμα της Δεξιάς σε αληθινή πανωλεθρία, από την άλλη.

Όχι μόνο, λοιπόν, δεν χρειάζεται να συγχαρούμε την κυβέρνηση για την καταστολή της Χρυσής Αυγής, αλλά και πρέπει να συνεχίσουμε τον αντιφασιστικό αγώνα εναντίον της ίδιας αυτής κυβέρνησης που, δένοντας μια ολόκληρη χώρα στις επιταγές του διεθνούς κεφαλαίου, καταστέλλοντας με κάθε διαθέσιμη μορφή βίας, εκβιασμού, ψευδολογίας και εξαπάτησης οιοδήποτε ίχνος αντίστασης πάει να γεννηθεί, την οδήγησε σαν αμνό επί σφαγή σε ένα μνημειώδες αντίστοιχο της Συνθήκης των Βερσαλλιών, που γεννάει με μαθηματική ακρίβεια συνθήκες Βαϊμάρης. Εν πάση περιπτώσει, αν κάποιος καταλαβαίνει αυτό το πολύπλοκο και τεταμένο πλέγμα σχέσεων ανάμεσα στην κυβέρνηση (και δεν εννοώ με αυτό βέβαια μόνο το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας) και την ακροδεξιά τρομοκρατία, δεν μπορεί να γεννηθεί καν ερώτημα για τη φύση της Χρυσής Αυγής. Και μια τέτοια επίδειξη προσποιητής άγνοιας, προπαντός, δεν μπορούσε να περιμένει κανείς από έναν αναλυτή σαν τον Τάκη Φωτόπουλο. Αναφέρομαι στη διαδικτυακή του ανάρτηση της 22ας Σεπτεμβρίου με τίτλο «Ο περισπασμός της Χρυσής Αυγής» (www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/). Με όλο τον σεβασμό για τις σημαντικές οικονομικές του αναλύσεις, και την παθιασμένη αντικαπιταλιστική του στράτευση με την επεξεργασία προγραμμάτων αυτού που αποκαλεί περιεκτική δημοκρατία, έχουμε εδώ μια εξαιρετικά παραπλανημένη, και παραπλανητική, πολιτική εκτίμηση που η αστοχία της ξεπερνάει κάθε προηγούμενο εκ μέρους αυτού του διανοητή. Πολλές φορές ο ξύλινος λόγος του Τάκη Φωτόπουλου έχει γίνει πηγή δυσφορίας σε ανθρώπους που έχουν κάθε λόγο να νιώθουν αλληλέγγυοι με τα πολιτικά του οράματα. Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι αυτό που λέμε ξύλινος λόγος δεν είναι «απλώς» αισθητικό πρόβλημα· προδίδει κατά κανόνα αγκυλωμένη και στερεοτυπική σκέψη, σκέψη που λειτουργεί με την ακαμψία μηχανής βάσει μανιχαϊκών διπόλων, η οποία δεν μπορεί να διακρίνει νοηματικές αποχρώσεις και η οποία είναι εντελώς αδύνατον να αποστασιοποιηθεί από το μονολιθικό γράμμα των υιοθετημένων της διατυπώσεων. Δεν έχω άλλον τρόπο να εξηγήσω πώς ο συγκεκριμένος διανοητής καταλήγει σε μια εκτίμηση όπως ότι «η Χρυσή Αυγή δεν είναι συστημική οργάνωση» – πράγμα που δεόντως εκτίμησε η ίδια η «Χρυσή Αυγή» σε δική της ανάρτηση… Ας δούμε όμως το ίδιο το κείμενό του:

Το γεγονός […] ότι η Χ.Α. είχε κάποιους προστάτες στο «σύστημα» κάθε άλλο παρά την κάνει, από μόνο του, «συστημική» οργάνωση, όπως κάποιοι αφελώς, και πολλοί άλλοι εκ του πονηρού, υποστηρίζουν. Είναι άλλωστε γνωστό ότι εδώ και καιρό έχει ξεσηκωθεί κατά της Χ.Α. όχι μόνο το ντόπιο κατεστημένο, συμπεριλαμβανομένης της εκφυλισμένης «Αριστεράς» που υποστηρίζει τους μετανάστες, μαζί με τους Σύρους και Λίβυους «επαναστάτες» που έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στη σφαγή του συριακού και του λιβυκού λαού! Το ίδιο συμβαίνει με τα όργανα της Υπερεθνικής και της Σιωνιστικής Ελίτ (πολιτικά, οικονομικά, ΜΜΕ, ΜΚΟ, κλπ.) που ομόφωνα απαιτούν την απαγόρευση της Οργάνωσης – ανεξάρτητα βέβαια από το τί λέει το 15%-20% του ελληνικού λαού και ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το Σύνταγμά μας (που προφανώς το γράφουν στα παλιότερα των παπουτσιών τους) δεν επιτρέπει παρόμοιο μέτρο.

Και δεν είναι συστημική οργάνωση όχι μόνο εξαιτίας της άγριας δίωξης που υφίσταται από τις ντόπιες και διεθνείς ελίτ, αλλά και με βάση τους προγραμματικούς στόχους της που είναι παρόμοιοι με τους στόχους κάθε ιστορικού εθνικοσοσιαλιστικού ή «φασιστικού» κόμματος: αντίθεση τόσο στο κεφάλαιο όσο και στην αυτόνομα οργανωμένη εργασία, οικονομική αυτάρκεια, εθνικοποίηση ενεργειακών πηγών, «Ευρώπη των εθνών» αντί για τη σημερινή «Ευρώπη του κεφαλαίου», κλπ. Ομως όλ’ αυτά είναι ανάθεμα για την Υ/Ε που διαχειρίζεται την παγκοσμιοποίηση και, σε συνεργασία με την ντόπια ελίτ, έχει επιβάλει την οικονομική κατοχή στο λαό μας, που οδηγεί στην πλήρη οικονομική καταστροφή των λαϊκών στρωμάτων […] Όμως, όπως ανέφερα, ο φασιστικός χαρακτήρας μιας πολιτικής οντότητας δεν καθορίζεται μόνο από τη στάση της σε σχέση με τη βία αλλά, κυρίως, από τους προγραμματικούς στόχους της.

Άλλο, βέβαια, ότι η Χ.Α. (όπως και άλλες παρόμοιες οργανώσεις) ζει σήμερα στη δεκαετία του 1930 των κρατών-εθνών, εφ' όσον βέβαια κανένας από τους προγραμματικούς στόχους της δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αγοράς και, ακόμη χειρότερα, χωρίς άμεση έξοδο από την Ε.Ε., που η Χ.Α. δεν τολμά να ζητήσει! Αλλά, αν η Χ.Α. με βάση το πρόγραμμά της δεν είναι συστημική οργάνωση (πράγμα που δεν σημαίνει βέβαια ότι είναι αντισυστημική), τότε γιατί άραγε να έχει κάποιους προστάτες μέσα στο σύστημα; Εδώ ερχόμαστε στο πιο επικίνδυνο κατά τη γνώμη μου χαρακτηριστικό της Χ.Α.

Είναι γνωστό ότι η Υ/Ε σήμερα χρησιμοποιεί τις παντός τύπου διαιρέσεις (πολιτικές, θρησκευτικές, πολιτιστικές κλπ.) σε κάθε χώρα για να αλώσει και ενσωματώσει τους λαούς στη Νέα Διεθνή Τάξη της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και της κοινοβουλευτικής χούντας (π.χ. Μέση Ανατολή). Με δεδομένο ότι σύντομα θα καταλάβει και ο τελευταίος αφελής τί πραγματικά σημαίνουν τα πρωτογενή πλεονάσματα κλπ. (είτε σήμερα τα επιβάλλει η κοινοβουλευτική χούντα είτε αύριο μια κυβέρνηση της «Αριστεράς»), η κοινωνική έκρηξη είναι θέμα χρόνου να εκδηλωθεί. Σε αυτό το πλαίσιο είναι κάλλιστα πιθανό ότι η Χ.Α. θα μπορούσε να αποτελέσει έναν τέλειο περισπασμό από τον πραγματικό φασιστικό κίνδυνο που αντιμετωπίζουμε: την ολοκλήρωση της οικονομικής καταστροφής των λαϊκών στρωμάτων στα χέρια της Υ/Ε και της ντόπιας ελίτ. Έναν περισπασμό που, στην ανάγκη, θα μπορούσαν να τον εξωθήσουν ακόμη και στα όρια του εμφυλίου πολέμου, όπου τα εξαθλιωμένα από την παγκοσμιοποίηση λαϊκά στρώματα (ανένταχτα ή της Αριστεράς) θα πολεμούσαν τα αντίστοιχα εξαθλιωμένα στρώματα κάτω από τη σημαία της Χ.Α. και παρόμοιων οργανώσεων...

Ο όρος «συστημικό», με τη σημασία που χρησιμοποιείται εδώ, είναι ένας νεολογισμός του Τάκη Φωτόπουλου (παρότι έχει περάσει σε ευρύτερη χρήση τα τελευταία χρόνια). Αν, εν πάση περιπτώσει, υπονοεί το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό σύστημα κατά τη σημερινή του ολοκληρωτική μετάλλαξη όπου όλες οι φιλελεύθερες διαμεσολαβήσεις ανάμεσα στην οικονομία και την πολιτική έχουν αρθεί, πρέπει ––αφήνοντας προς στιγμήν κατά μέρος κάθε συναισθηματική αντίδραση–– να δούμε ποιες ακριβώς από τις δράσεις της Χρυσής Αυγής δεν υπηρετούν τα συνασπισμένα βιομηχανικά, χρηματοπιστωτικά, εργολαβικά και κυβερνητικά συμφέροντα. Μήπως η τρομοκράτηση, οι κτηνώδεις ξυλοδαρμοί και οι απροκάλυπτες δολοφονίες μεταναστών· ο τραμπούκικος εκβιασμός εργοδοτών να απολύσουν αλλοδαπούς εργαζόμενους που απασχολούν· οι θρασύτατες εισβολές σε νοσοκομεία και βρεφονηπιακούς σταθμούς για να πετάξουν έξω έγχρωμα παιδιά και νοσηλευόμενους – και πολλές από αυτές τις «επιχειρήσεις» υπό την εποπτεία ανώτερων αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας (και όχι μόνο στην αστυνομική σφηκοφωλιά του Αγίου Παντελεήμονα); Είναι μόνο ένας παρωχημένος εθνικισμός εδώ, οσοδήποτε αποκρουστικός, ή η μεθοδευμένη στρατηγική του σύγχρονου παγκοσμιοποιούμενου κεφαλαίου να καρφώσει την εργατική δύναμη σε αμετακίνητα εδαφικά όρια, τσακίζοντας τις μεταναστευτικές ροές κατ’ αντίθεσιν προς το υπερεθνικά κινούμενο κεφάλαιο, που είναι βασικός όρος για την απομύζησή της; Και η ευκαιριακή εκμετάλλευσή αυτής της στρατηγικής από τους Έλληνες λούμπεν-εργοδότες, που το μόνιμο καθεστώς τρόμου και ημιπαρανομίας του μεταναστευτικού πληθυσμού είναι εκείνο που τους εξασφαλίζει εξευτελιστικά φτηνή ή και εντελώς απλήρωτη εργασία; Ας δούμε όμως μιαν άλλη πτυχή της δράσης της: είναι η επίθεση σε βουλευτές, μέλη και ακτιβιστές αριστερών κομμάτων ή οργανώσεων· η βίαιη διάλυση ναυτεργατικών ή εργοστασιακών σωματείων και η αντικατάστασή τους με «εθελοντικά» μέλη της οργάνωσης ελεγχόμενα από τα επιτελικά της κέντρα· η ανακοπή δημόσιων κινητοποιήσεων, διαδηλώσεων ή μαχητικών διαμαρτυριών, είτε υπό τη μορφή μετωπικής σύγκρουσης με τους διαδηλωτές σε αρραγή σχηματισμό με τις ένστολες δυνάμεις καταστολής είτε υπό τη μορφή εσκεμμένων προβοκατόρικων δράσεων μέσ’ από τους κόλπους τους ––για να μην αναφέρω καθόλου εδώ ζητήματα προστασίας σε νυχτερινά κέντρα, εμπλοκής σε λαθρεμπορία και πορνεία, ξεπλύματος μαύρου χρήματος, κλπ.–– με οιαδήποτε έννοια «μη συστημικές» δράσεις, τη στιγμή ακριβώς που το κύριο μέλημα του «συστήματος», αυτού ακριβώς του συστήματος που δεν έχει αντίρρηση να κάνει τη χώρα μια ζοφερή αποικία χρέους εφόσον αυτό υπόσχεται να διαιωνίσει τα κέρδη των παρασιτικών κεφαλαιοκρατικών της τάξεων, είναι να πλήξει εν τη γενέσει τους όλες τις μορφές αντίδρασης που πασχίζει να συγκροτήσει ένας ρημαγμένος λαός; ΄Η είναι εξωγενής παράγοντας στο «σύστημα» ένας αρχηγός που έχει υπάρξει, σε ό,τι αφορά το δημοσίως γνωστό μέρος της σταδιοδρομίας του, από καταδότης της ασφάλειας μέχρι μισθοδοτούμενος πράκτορας των κρατικών υπηρεσιών κατασκοπείας; Αν βέβαια κάποιος μου πει ότι τίποτε από αυτά δεν έχει συμβεί, δεν ήταν γνωστό ούτε στη δημόσια γνώμη ούτε στις εισαγγελικές και διωκτικές αρχές, τότε είμαι πρόθυμος να δεχτώ ως άκυρη όλη την επιχειρηματολογία μου.

Ο Τάκης Φωτόπουλος διαπράττει δύο σοβαρά συλλογιστικά σφάλματα. Πρώτον, ταυτίζει αφελώς τους ουσιώδεις πολιτικούς σκοπούς της Χρυσής Αυγής με τους συνθηματολογικούς της πομφόλυγες. «Αντίθεση τόσο στο κεφάλαιο όσο και στην αυτόνομα οργανωμένη εργασία, οικονομική αυτάρκεια, εθνικοποίηση ενεργειακών πηγών, “Ευρώπη των εθνών” αντί για τη σημερινή “Ευρώπη του κεφαλαίου”, κλπ.» μας φέρνουν σχεδόν μέχρι του σημείου να συμπαθήσουμε τη Χρυσή Αυγή, αν δεν είχαμε τόση εύγλωττη ιστορική πείρα. Όλες οι μορφές φασισμού, και η ειδεχθέστερη όλων, ο γερμανικός ναζισμός, προέβαλαν στο προσκήνιο ως μορφές ρομαντικού αντικαπιταλισμού με συνθηματολογία ικανή να μιλήσει στις καρδιές των στερημένων μαζών· από τη στιγμή όμως που πήραν την επίζηλη εξουσία, έγιναν η πιο άκαμπτη δύναμη προάσπισης των πτοημένων από την οικονομική κρίση και τις εργατικές εξεγέρσεις κεφαλαιοκρατικών συμφερόντων, που τα διέσωσαν τη στιγμή του κλονισμού για να τα παραδώσουν εκ νέου στους ιστορικούς τους κατόχους. Ουσιώδης ιδεολογικός πυρήνας κάθε φασιστικού μορφώματος είναι η ταύτιση με την ισχύ, το μίσος για την αδυναμία και ό,τι την ενσαρκώνει, πράγμα που καθορίζει και τους αντικειμενικούς του πολιτικούς σκοπούς. Αυτό το αντιλαμβάνονται καλύτερα οι ίδιες οι κεφαλαιοκρατικές ελίτ, που ξέρουν πόσο μπορούν να στηρίζονται, σε καιρούς κρίσης και πολιτικής αβεβαιότητας, στα ημιπαράφρονα τάγματα εφόδου, γελώντας ειρωνικά με τους «προγραμματικούς στόχους» τους.

Δεύτερον: αφήνει την κρίση του να παγιδευτεί από την ταυτότητα των περιστασιακών αντιπάλων της Χρυσής Αυγής. «Τα όργανα της Υπερεθνικής και της Σιωνιστικής Ελίτ» μπορεί να κάλλιστα να έχουν δικούς τους λόγους να θέλουν την εκκαθάριση μιας νεοναζιστικής οργάνωσης, όπως και το «ντόπιο κατεστημένο» εάν αυτή κριθεί ως εμπόδιο για συγκεκριμένους τακτικούς χειρισμούς του· αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όποιος είναι εχθρός της υπερεθνικής και σιωνιστικής ελίτ, και πολέμιος του ντόπιου κατεστημένου, είναι αυτόχρημα φίλος και σύμμαχος της Χρυσής Αυγής! Το αξίωμα «ο εχθρός τού εχθρού μου είναι φίλος μου» απηχεί μία βάναυσα εργαλειακή προσέγγιση στην πολιτική, που θα έπρεπε να είναι ανάθεμα για κάθε αξιακά προσανατολισμένο κίνημα χειραφέτησης. Με την ίδια λογική θα μπορούσε κάποιος, τα χρόνια του δεύτερου παγκοσμίου, στο όνομα του αντι-ιμπεριαλισμού να συμμαχήσει με τις δυνάμεις του Άξονα, από τη στιγμή που οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της εποχής ––η Βρετανία, η Γαλλία, οι ανερχόμενες ΗΠΑ–– συνασπίστηκαν εναντίον του (πράγμα που όντως έκαναν ορισμένα ιθαγενή κινήματα σε αποικιοκρατούμενες χώρες)! Στην πραγματικότητα, από την καλώς εννοούμενη επαναστατική σκοπιά, που καθοδηγείται από ένα αταλάντευτο όραμα ισότητας και αυτοδιαχείρισης για όλη την ανθρωπότητα, η φιλελεύθερη θριαμβολογία της παγκοσμιοποιούμενης αγοράς και τα εθνοσωβινιστικά ξεσπάσματα μίσους πρέπει να δείχνονται ως τα πραγματικά «δύο άκρα» της κυρίαρχης ιδεολογίας τής ισχύος, που επικοινωνούν στην κοινή τους αρχή τής «επιβίωσης του ισχυροτέρου», με οιοδήποτε τίμημα.

Πρέπει κυρίως να καταλάβουμε ότι το φασιστικό ανακλαστικό είναι μια αυτοτελής απειλή για τις ανθρώπινες κοινωνίες, που παρότι τροφοδοτείται από, δεν ανάγεται κατά οιονδήποτε απλό τρόπο στις συνθήκες οικονομικής εκμετάλλευσης και πολιτικής χειραγώγησης. Αντιπροσωπεύει ένα βαθύ και μοιραίο τραύμα στην ίδια τη ρίζα τής ζωής, που μετασχηματίζει με τον αμείλικτο τρόπο μυθικού μηχανισμού τη ματαίωση σε ατέρμονο μίσος, και το μίσος σε καταστροφική και αυτοκαταστροφική δράση. Είναι η πιο ανησυχητική ένδειξη μιας καλπάζουσας συλλογικής παθολογίας, εκείνης που κάνει τους ανθρώπους ανίκανους να υψώσουν οιουσδήποτε ορθολογικούς φραγμούς στην οικονομική εκμετάλλευση, στη σεξουαλική καταπίεση και αυτοκαταπίεση, στην πολιτική χειραγώγηση και σε κάθε μορφή ανισότητας και ανελευθερίας. Ο διαστροφικός ψυχολογικός του πυρήνας εκπροσωπείται παραδειγματικά στον μηχανισμό της λεγόμενης ταύτισης με τον επιτιθέμενο. Και αυτό είναι, στην πραγματικότητα, το κλειδί στο μυστήριο της ελληνικής παθητικότητας, ενόψει μιας προϊούσας κοινωνικής καταστροφής αδιανόητων διαστάσεων που, ορθολογικά κρίνοντας, θα δικαιολογούσε κοσμογονικές εξεγέρσεις συγκρίσιμες με τις πιο σημαδιακές τέτοιες του εικοστού αιώνα. Το εφιαλτικότερο στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, κατά την εκτίμησή μου, δεν είναι η ίδια η ύπαρξη μιας δολοφονικής ακροδεξιάς οργάνωσης – διότι η ελληνική ακροδεξιά, δυστυχώς, είναι μια πραγματικότητα που δεν έχει πάψει να επιζεί και να τρέφεται από το βαθύ και ανεπεξέργαστο συλλογικό τραύμα του εμφυλίου, και όλοι έχουμε γνωρίσει τις ανατριχιαστικές όψεις και το μέγεθος της κτηνωδίας της· είναι η απήχηση που έχει ο λόγος μιας τέτοιας οργάνωσης σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα, πολλαπλώς στερημένα ή απειλούμενα που κανονικά δεν θα είχαν κανέναν συμφέρον από την ταύτιση μαζί της: στρώματα βεβαίως του χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου, που ο διάχυτος και ανεπεξέργαστος ορθολογικά φόβος κινητοποιεί μέσα τους ένα αρχαϊκό ανακλαστικό μανιασμένης επίθεσης στον πρώτο αποδιοπομπαίο τράγο που θα τους υποδειχθεί. Και η ταύτιση με την ίδια τη δύναμη που τους απειλεί είναι ένα πανίσχυρο καταπραϋντικό στους σπασμούς της αγωνίας τους, το οποίο γνωρίζουν καλά να χειρίζονται οι θύτες τους. Η μοίρα της συγκεκριμένης Χρυσής Αυγής δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία· εκείνο που έχει σημασία είναι η σαδομαζοχιστική αγωγή που προσέφερε στις εξαθλιούμενες ελληνικές μάζες προς όφελος των κυρίων τους – η οποία θα συνεχίσει ασφαλώς να προσφέρεται από νέους διαύλους, συστημικούς και παρασυστημικούς.