Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2013
Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013
Ο Bruce Springsteen τραγουδά το "Μανιφέστο" του Βίκτορ Χάρα
Στις 12/9/2013 ο Bruce Springsteen έπαιξε στο Σαντιάγκο της Χιλής το Μανιφέστο του Βίκτορ Χάρα. Παρότι αμερικάνος προτίμησε να είναι παρών σε μια άλλη επέτειο: αυτή της συμπλήρωσης των 40 χρόνων από το πραξικόπημα του Πινοσέτ και την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας στη χώρα.
Αρκετά σάιτ δημοσίευσαν το γεγονός κι επειδή το ένα έκανε κόπι-πέιστ τα χάλια του αλλουνού, παραθέτουμε εδώ το βίντεο από τη συναυλία, τη μετάφραση της εισαγωγής του Springsteen από εμάς* και τη δόκιμη μετάφραση του τραγουδιού που βρήκαμε στο έγκυρο σάιτ ΒΙΒΛΙΟΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ
"Το 1988 παίξαμε στη Μεντόζα της Αργεντινής για τη Διεθνή Αμνηστία, αλλά η Χιλή ήταν στις καρδιές μας. Συναντήσαμε πολλές οικογένειες αγνοούμενων που κρατούσαν φωτογραφίες των αγαπημένων τους. Ήταν μια στιγμή που έμεινε μέσα μου για πάντα. Ένας πολιτικός τραγουδοποιός, ο Βίκτορ Χάρα, παραμένει μια μεγάλη έμπνευση. Είναι ένα δώρο για μένα να βρίσκομαι εδώ, που ταπεινά αποδέχομαι."
ΒΙΚΤΟΡ ΧΑΡΑ [VÍCTOR JARA (1932-1973)]: Μανιφέστο 73
Δεν τραγουδώ χωρίς σκοπό
μήτε γιατί έχω ωραία φωνή.
Τραγουδώ γιατί η κιθάρα μου
έχει δικιά της θέληση και νου
γήινη καρδιά
και φτερά περιστεριού
και σαν αγιασμός
ευλογεί χαρές και λύπες.
Εδώ μέσα κλείστηκε το τραγούδι μου
όπως έλεγε η Βιολέτα.
Κιθάρα δουλεύτρα
γιομάτη ανοιξιάτικη πνοή
– όχι σαν τις κιθάρες των λεφτάδων…
Το τραγούδι μου είναι μια σκαλωσιά
που φτάνει στ’ άστρα
και φέρνει το δικό του μήνυμα
έτσι όπως χτυπά στις αρτηρίες
εκείνου που πεθαίνει
τραγουδώντας την αλήθεια.
Όχι για εφήμερη δόξα
ούτε για μια φήμη που δε μου ανήκει
αλλά σαν ένας σβώλος χώμα
που φτάνει ως τα βάθη της γης
εκεί που καταλήγουν όλα
εκεί απ’ όπου αρχίζουν όλα…
Ένα τραγούδι ρωμαλέο
μένει πάντοτε καινούργιο.
Μετάφραση: Λιλιάνα Δρίτσα-Τσιουλάκη
* Η μετάφραση της εισαγωγής έγινε από τα αγγλικά, από την επίσημη σελίδα του Bruce Springsteen http://brucespringsteen.net
Η εξέγερση της Κροστάνδης
Τον Μάρτιο του 1921 ο στόλος της Κροστάνδης, από τις κύριες δυνάμεις που στήριξαν την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, αμφισβήτησε το καθεστώς που διαμορφώθηκε από αυτήν. Ναύτες, στρατιώτες και πολίτες της Κροστάνδης απαίτησαν, μεταξύ άλλων, περισσότερες πολιτικές ελευθερίες, ελευθερία δράσης για τα μικρότερα σοσιαλιστικά κόμματα και περιορισμό των μέτρων κατά της μικρής ατομικής ιδιοκτησίας. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 7 Μαρτίου, ο Κόκκινος Στρατός εισέβαλε στην πόλη.
Η Κροστάνδη είναι νησιωτική πόλη της βορειοδυτικής Ρωσίας. Βρίσκεται στο νησί Κότλιν, στο κέντρο του Κόλπου της Φινλανδίας. Το 1921 τη Ρωσία κυβερνούσε ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι και η χώρα βρισκόταν σε άσχημη οικονομική κατάσταση. Η βιομηχανική παραγωγή είχε μειωθεί κατά 20% σε σχέση με την τσαρική περίοδο ενώ ο πληθωρισμός είχε εκτοξευθεί στα ύψη. Τον Φεβρουάριο του 1921 οι εξεγέρσεις των αγροτών ξεπέρασαν τις εκατό, ενώ οι εργάτες στην Αγία Πετρούπολη απεργούσαν διαμαρτυρόμενοι για τη μείωση της ποσότητας του ψωμιού που μοιραζόταν κατά ένα τρίτο μέσα σε δέκα ημέρες.
Στις 26 Φεβρουαρίου 1921 αντιπρόσωποι του στόλου της Κροστάνδης πήγαν στην Αγία Πετρούπολη για να εξετάσουν την κατάσταση. Στις 28 του μήνα, μετά την αναφορά των αντιπροσώπων που έκανε λόγο για κατάπνιξη των απεργιών από τους μπολσεβίκους, οι ναύτες των πολεμικών πλοίων «Petropavlovsk» και «Sevastopol» πραγματοποίησαν έκτακτη συνέλευση κατά την οποία ενέκριναν ένα ψήφισμα με 15 θέσεις:
1. Άμεσα εκλογές στα Σοβιέτ. Τα τωρινά Σοβιέτ δεν εκφράζουν πλέον τη βούληση των εργαζομένων και των αγροτών. Οι νέες εκλογές θα πρέπει να διεξαχθούν με μυστική ψηφοφορία, και θα πρέπει να προηγηθεί δωρεάν εκλογική προπαγάνδα για όλους τους εργάτες και τους αγρότες πριν από τις εκλογές.2. Ελευθερία του λόγου και του Τύπου για τους εργάτες και τους αγρότες, για τους αναρχικούς, καθώς και για την αριστερά σοσιαλιστικά κόμματα.3. Δικαίωμα του συνέρχεσθαι και ελευθερία για τα συνδικάτα και τις ενώσεις των αγροτών.4. Οργάνωση, το αργότερο στις 10 Μαρτίου 1921, μίας Διάσκεψης ανεξάρτητων εργατών, στρατιωτών και ναυτών της Αγίας Πετρούπολης, της Κροστάνδης και της περιφέρειας της Αγίας Πετρούπολης.5. Απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων των σοσιαλιστικών κομμάτων, καθώς και όλων των κρατουμένων εργατών και αγροτών, στρατιωτών και ναυτών που ανήκουν στην εργατική τάξη και σε αγροτικές οργανώσεις.6. Εκλογή μιας επιτροπής για να εξετάσει τους φακέλους όλων όσων κρατούνται σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης.7. Κατάργηση όλων των πολιτικών τμημάτων στις ένοπλες δυνάμεις. Κανένα πολιτικό κόμμα δεν θα πρέπει να έχει προνόμια διάδοσης των ιδεών του, ή να λαμβάνει κρατικές επιδοτήσεις για το σκοπό αυτό. Στη θέση των πολιτικών τμημάτων θα πρέπει να συσταθούν διάφορες πολιτιστικές ομάδες, που θα λαμβάνουν πόρους από το κράτος.8. Άμεση κατάργηση αποσπασμάτων της πολιτοφυλακής που βρίσκονται μεταξύ των πόλεων και της επαρχίας.9. Εξίσωση των δελτίων τροφίμων για όλους τους εργαζόμενους, εξαιρουμένων εκείνων που ασχολούνται με επικίνδυνες ή ανθυγιεινές εργασίες.10. Κατάργηση των κομματικών πολεμικών μονάδων σε όλες τις στρατιωτικές ομάδες. Κατάργηση των πολιτικών φρουρών στα εργοστάσια και επιχειρήσεις. Αν απαιτείται φρουρά, θα πρέπει να ορίζεται με βάση τις απόψεις των εργαζομένων.11. Χορήγηση στους αγρότες της ελευθερίας της δράσης στα δικά τους εδάφη, καθώς και του δικαιώματος απόκτησης βοοειδών, υπό τον όρο ότι θα τα φροντίζουν οι ίδιοι και δεν θα απασχολούν μισθωτούς εργάτες.12. Ζητάμε όλες οι στρατιωτικές μονάδες και οι ομάδες εκπαιδευόμενων αξιωματούχων να υιοθετήσουν αυτό το ψήφισμα.13. Ζητάμε ο Τύπος να δώσει τη δέουσα δημοσιότητα σε αυτό το ψήφισμα.14. Απαιτούμε την δημιουργία εργατικών κινητών μονάδων ελέγχου.15. Απαιτούμε η παραγωγή χειροποίητων να επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι δεν χρησιμοποιεί την μισθωτή εργασία.
Την 1η Μαρτίου το ψήφισμα εγκρίθηκε από ανοιχτή γενική συνέλευση, στην οποία πήραν μέρος χιλιάδες ναύτες, στρατιώτες και πολίτες της Κροστάνδης.
Έξι ημέρες αργότερα, στις 7 Μαρτίου, ο Λέων Τρότσκι έστειλε στην Κροστάνδη δύναμη 50.000 ανδρών από την Αγία Πετρούπολη. Υπό κανονικές συνθήκες, η κατάληψη του νησιού θα ήταν αδύνατη, δεδομένης της απόλυτης ναυτικής υπεροχής των εξεγερμένων. Ωστόσο, η παγωμένη θάλασσα έδωσε το πλεονέκτημα στον Κόκκινο Στρατό.
Οι μάχες κράτησαν έως τις 17 Μαρτίου, όταν ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την πόλη με μεγάλες απώλειες (περίπου 10.000 στρατιώτες σκοτώθηκαν). Μεγάλος αριθμός από τους ναύτες της Κροστάνδης εκτελέσθηκε επί τόπου. Σύμφωνα με ιστορικούς 1.200 με 2.168 άτομα εκτελέσθηκαν, ενώ άλλοι τόσοι υπολογίζεται ότι φυλακίσθηκαν, οι περισσότεροι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Σιβηρία.
Σύμφωνα με τα σοβιετικά αρχεία, ο Κόκκινος Στρατός έχασε 527 άνδρες, ενώ 3285 ήταν οι τραυματίες. Οι απώλειες για τους εξεγερμένους ανήλθαν σε 1000 νεκρούς και 2000 τραυματίες. 2500 συνελήφθησαν και 8000 διέφυγαν στη Φιλανδία. Η εξέγερση της Κροστάνδης ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν στην υιοθέτηση στις 21 Μαρτίου 1921 της λεγόμενης Νέας Οικονομικής Πολιτικής.
Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2013
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΛΥΣΗ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ
Ξημερώνει Δευτέρα. Δεν θα πάω για δουλειά…
Την Παρασκευή, κατά τις 11 το πρωί, δέχθηκα το τηλεφώνημα που περίμενα εδώ και καιρό από τον διευθυντή στην εφημερίδα. Με κάλεσε στο γραφείο του, όπου μου είπε ότι «βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση». Δε μου είπε σε ποια δυσάρεστη θέση βρίσκεται κι εγώ δεν μπήκα στον κόπο να τον βγάλω από αυτήν επισημαίνοντάς του εγώ σε ποια δυσάρεστη θέση βρίσκεται. Επειτα μου είπε ότι αυτός δεν ήθελε καθόλου να φύγω από την εφημερίδα και ότι λυπάται πολύ. Τον παρηγόρησα άκεφα για το κακό που τον βρήκε και εκείνος μου σημείωσε ότι ποτέ δεν ξέρουμε τι μπορεί να γίνει στο μέλλον. Συμφώνησα μαζί του ότι το μέλλον είναι για όλους άδηλο, του είπα ότι δεν υπογράφω την απόλυση και έφυγα από το γραφείο του με την ψευτοπερηφάνεια εκείνου που είπε την καλύτερη ατάκα σε μια αμήχανη κουβέντα.
Στο δικό μου γραφείο δεν πήγα. Δεν είχα προσωπικά αντικείμενα να μαζέψω, τα μάζεψα όλα τον Ιούνιο όταν μας ενημέρωσαν ότι επίκειται αναδιάρθρωση τμημάτων για μείωση του κόστους –δεν ήξερα που θα με έβρισκε η «αναδιάρθρωση» ούτε αν θα έχει μείνει κανείς πια να μαζέψει τα πράγματά μου, όπως είχαμε μαζέψει εμείς του Θοδωρή. Πήρα την κόρη μου και της είπα ότι θα τηρήσω την υπόσχεσή μου να μην πηγαίνω κάθε απόγευμα στη δουλειά. Στο γιο μου δε χρειάστηκε να πω κάτι, δεν καταλαβαίνει ακόμα: απλά του επιβεβαίωσα ότι για τα γενέθλιά του θα του πάρω έναν εκσκαφέα ή ένα ποδήλατο και βγήκα για τσιγάρο. Στο τσιγάρο άρχισαν να φτάνουν και τα επόμενα ονόματα της λίστας: Ο Κώστας… Η Αννα… Η Ηρώ…Ο Γιώργος… Η Πέννυ που την ενοχλούσε συνέχεια ο καπνός από το τσιγάρο μου και μου φώναζε να το σβήσω- ειρωνεία, κανείς από τους δύο δεν θα βρει την ησυχία του από την απόλυση του άλλου.
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι αναδιαρθρώσεις στον ΔΟΛ μοιάζουν με πολεμικά ανακοινωθέντα από το Ιράκ. «Σήμερα Παρασκευή χάσαμε 32 καλούς στρατιώτες». Από τον Σεπτέμβριο του 2010 είμαστε πάνω από 350 που πέσαμε. Αλλοι βρήκαν δουλειά, άλλοι παλεύουν ακόμα, μερικοί δουλεύουν απλήρωτοι, ο Κώστας πέθανε γιατί έσκασε το ανεύρυσμα…
Στην αρχή έδιωξαν τους διοικητικούς –πολλές δεκάδες διοικητικούς. Οι διοικητικοί είναι η πλέμπα των εφημερίδων, δεν βλέπουν το όνομά τους τυπωμένο πουθενά ούτε κι ελπίζουν να το δουν ποτέ, δε μιλάνε με υπουργούς, μεγαλογιατρούς και πρυτάνεις, δε μπορούν να καμαρώσουν στη μάνα τους. Το σωματείο έκανε απεργία και τότε είδαμε για πρώτη φορά πόσο αποφασισμένα είναι τα αφεντικά στην κρίση. Μας τραμπούκισαν, μας έβγαλαν πιστόλια κι έπειτα μας έβγαλαν και μια κάλπη για να καταδικάσουμε την απεργία αλλιώς θα έκλεινε η καθημερινή έκδοση και θα απολυόταν κόσμος. Και πήγαμε στην κάλπη και καταδικάσαμε την απεργία, όχι όλοι μας, αλλά οι περισσότεροι. Και έπειτα, ωστόσο, η καθημερινή έκδοση έκλεισε. Κι ο κόσμος απολύθηκε. 35 συνάδελφοι, που μια στιγμή ενωθήκαμε και τους φέραμε πίσω κι ύστερα τους έδιωξαν πάλι μια Παρασκευή μεσημέρι, μόλις έκλεισαν το κυριακάτικο φύλλο. Όχι πλέμπα πια. Δημοσιογράφους. Ναι, ύστερα έδιωξαν κι εμάς.
Οι δημοσιογράφοι είναι περίεργα ζώα. Σαν τους ξιπασμένους μπάτλερ, νομίζουν ότι έχουν κάτι από την ευγένεια των κυρίων τους, ότι αποκτούν κάτι από την αύρα εκείνων στους οποίους σερβίρουν το Ντραμπουί. Δεν αισθάνονται εργαζόμενοι, αισθάνονται κουκλοπαίχτες που κινούν νήματα. Αρέσκονται να υποτιμούν τον λογαριασμό τους, δεν είναι δα και ο μικρότερος, δεν νιώθουν εργαζόμενοι, αγαπάνε λένε αυτό που κάνουν, δεν είναι λειτούργημα είναι κάτι πιο έξυπνο. Συχνά βέβαια, καταλήγουν αλκοολικοί, φυλάνε μποτίλιες και αντικαταθλιπτικά στα γραφεία τους, πεθαίνουν από εμφράγματα από το καθισιό, την τρυφηλότητα, το κακό ωράριο και το άγχος της κακομοιριάς και του υπηρέτη, αλλά δε νιώθουν εργαζόμενοι –αυτοί ξέρουν, οι άλλοι δεν ξέρουν. Δεν ασχολούνται με τις παραγωγικές σχέσεις, αυτό είναι μπανάλ, νομίζουν πως ο κόσμος είναι ένας διαγωνισμός δύναμης κι επιρροής που υπάρχει από μόνη της. Στο μεταξύ το ποσοστό της υπεραξίας τους χάνεται στο σύμπαν αγνοημένο από όλους, σαν τα χτυπήματα τηλεφώνου σε ένα άδειο σπίτι. Πιστέψτε με, οι δημοσιογράφοι είμαστε πιο νάρκισσοι από τις μπαλαρίνες και σίγουρα πιο αφελείς από τους ανειδίκευτους εργάτες. Η ιδέα ότι ο κόσμος είναι κάτι άλλο από αυτό που λέμε εμείς, δεν μας περνάει από το μυαλό και καμιά φορά τη βρίσκουμε να υπογράφουμε ατομικές συμβάσεις με μειώσεις, γραμμένες σε διατυπώσεις που αποδεικνύουν την ανωτερότητα του είδους μας. Επειτα, μόλις μας πάρουν ένα ακόμα κομμάτι από το μισθό που τους δουλέψαμε, συζητάμε σοβαρά – σοβαρά για το «ντηλ».
Την Παρασκευή με τις απολύσεις, είδα ξανά μερικούς από εμάς να έχουν έναν αέρα της τάξης μας. Τα παιδιά του in.gr μαζεύτηκαν στις σκάλες και συζητούσαν τι θα κάνουν: συζητούσαν με αυτό το είδος της αλληλεγγύης που σε κάνει να πιστεύεις, κόντρα στις προκαταλήψεις, ότι οι εργάτες δε μπορούν μόνο να κάνουν τον κόσμο πιο δίκαιο, μπορούν να τον κάνουν και πιο όμορφο. Ο φωτογράφος από τον 4ο, ο πιο ήσυχος άνθρωπος που γνώρισα ποτέ στη ζωή μου, που ήρθε συστημένος από το Μάριο να με βρει για να μου πει πως ούτε εκείνος υπέγραψε την ατομική σύμβαση και ήθελε να είναι σε επαφή μαζί μας, με την ηρεμία του ινδιάνου από τη Φωλιά του Κούκου, μου έλεγε πώς δεν έχει γυναίκα και παιδιά και θα τα καταφέρει για λίγο. Η Ηρώ με αγκάλιασε: τόσα χρόνια στη δουλειά, τσακωνόταν με όλους μα δεν κάρφωσε ποτέ κανέναν. Σε αντάλλαγμα δεν την έβαλαν ποτέ στο μισθολόγιο: έζησε και πέθανε μπλοκάκι κι ένας θεός ξέρει με ποιους όρους την απολύσανε. Η κοπέλα από τα βίντεο, η Στεφανία, είχε βουρκώσει κι όταν μας είδε όλους μαζί κατάπιε τα δάκρυά της και χαμογέλασε. Γύρισε πριν λίγους μήνες στη δουλειά από άδεια λοχείας. Μου είπαν μετά πως κι ο άνδρας της είναι άνεργος χρόνια, ότι τους ζήτησε κλαίγοντας να την κρατήσουν με λιγότερα και της το αρνήθηκαν –εύχομαι να στουκάρουν το καινούριο τους αμάξι σε κολώνα της ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ και να ζήσουν για να δουν τα μεγάλα βαθουλώματα στις πόρτες του. Είμαι βέβαιος πως δεν έκλαιγε για την απόλυση, έκλαιγε γιατί κατηγορούσε τον εαυτό της που τους το ζήτησε. Αν την ξαναδώ, θα της πω να μην το σκέφτεται: έτσι κι αλλιώς είμαστε πάντα στην ανάγκη τους.
Πάει καιρός που 'χα να νιώσω εκεί μέσα πως ήμουν ανάμεσα σε ανθρώπους της τάξης μου, αυτούς που δουλεύουν για να ζήσουν και νικούν τον φόβο με την αξιοπρέπεια. Ημασταν 21, πριν από τρία χρόνια, που σηκώσαμε τα χέρια μας, μπροστά στους διευθυντές και ψηφίσαμε ξανά την απεργία κι ας κλείσει η εφημερίδα και τα κρατήσαμε σηκωμένα ώρα, γιατί δεν ξέραμε πότε θα έρθει ξανά η στιγμή να νιώσουμε πάλι τόσο περήφανοι. Από την Παρασκευή, μόνο τρεις από αυτούς είναι ακόμα στην εφημερίδα. Οι υπόλοιποι απολυθήκαμε μήνα το μήνα, ο ένας μετά τον άλλον ή σπρωχτήκανε στην έξοδο. Ο Δημήτρης ο Ζακχαίος. Ο Θοδωρής ο Βαρβάρης. Η Μαρινίκη η Αλεβιζοπούλου. Ο Τάσος ο Αναστασιάδης. Και οι υπόλοιποι. Στάθηκαν απέναντι στον Πρετεντέρη και τον Παντελή Καψή, που λίγες μέρες πριν κλαψούριζε ότι αν δεν κόψει τους μισθούς δεν θα χει να σπουδάσει το παιδί του κι έπειτα πήρε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ αποζημίωση για να γίνει υπουργός και να απολύσει όλη την ΕΡΤ. Και τους θύμισαν τον βασικό νόμο της συνείδησης στον καπιταλιστικό κόσμο: το να καταλαβαίνεις πως είσαι εργάτης είναι η προϋπόθεση για να μην είσαι δούλος. Με καμάρι τρυπώνω στη λίστα τους.
Και δεν είναι μόνο αυτοί. Είναι όλοι εκείνοι που σε κοιτάζουν συνωμοτικά την ώρα που ουρλιάζει ο προϊστάμενος. Αυτοί που δε γελάσανε στο κρύο αστείο του διευθυντή. Εκείνοι που πήγαν να υπογράψουν τις ατομικές συμβάσεις λίγα λεπτά πριν τελειώσει η προθεσμία –κι ας το χαν αποφασίσει μέρες πριν- για να ανησυχήσει ο οικονομικός διευθυντής. Είναι οι άλλοι που δε μιλούν στις συνελεύσεις και σε αγαπάνε γιατί όταν μιλάς εσύ είναι το ίδιο –γιατί είστε το ίδιο. Είναι ο Κωστής, που αφού πέρασε ώρες πολλές με εμάς τους απολυμένους χωρίς να μας πει τίποτα, πήγε και άφησε ένα χαρτί και ζήτησε να συμπεριληφθεί στις απολύσεις, γιατί δε θέλει να ξαναπατήσει το πόδι του εκεί.
Είναι μια πελώρια δύναμη, σαρκαστική, κρυφή, πανίσχυρη, που όταν ενωθεί θα καταστρέψει έναν κόσμο που πάσχει από έλλειψη δικαιοσύνης κι από έλλειψη χιούμορ. Μα δεν έχει ενωθεί ακόμη.
***
Ξημερώνει Δευτέρα. Δεν θα πάω για δουλειά. Στις 12 έχουμε συνέλευση –δεν περιμένω πολλά. Οι πιο πολλοί ανάμεσά μας φοβήθηκαν νωρίς, πάει καιρός που στις συνελεύσεις μας είμαστε οι λιγότεροι. Ολοένα και λιγότεροι. Αυτοί που απολύουν έχουν βρει έναν αλγόριθμο για να μειώνεται σταθερά το ιξώδες της γενναιότητας. Στις 3 θα είμαστε έξω από τον ΔΟΛ. Για 6 χρόνια κάθε μέρα, σήμερα ίσως τελευταία φορά. Θα είμαστε. Δεν ξέρω πόσοι, ξέρω ποιοι: οι πιο όμορφοι ανάμεσά μας, αυτοί που πουλάμε τη δουλειά μας για να ζήσουμε. Λίγο αδύναμοι και καμία φορά λίγο περίγελοι.
Μα γράφει ο Μπρεχτ:
Με λένε Γιάννη Ανδρουλιδάκη, είμαι δημοσιογράφος και κοστίζω περίπου 1500 ευρώ το μήνα μαζί με την ασφάλιση. Πριν δυο χρόνια φώναζα σε μια συνέλευση του Βήματος: «Κατεβήκαμε κάτω 140, θα ανεβούμε πάλι 140, ούτε ένας λιγότερος». Νομίζω πια, θα έχουν μείνει 70. Εγώ είμαι πάλι στη γύρα και σας πουλάω την εργατική μου δύναμη. Αλλά να ξέρετε ότι κάποτε, σύντομα, αυτό θα πάψει να γίνεται και τα δάκρυα της Στεφανίας θα τα πληρώσετε.
Γιατί, ξέχασα να σας το πω: Εμείς θα νικήσουμε.
Την Παρασκευή, κατά τις 11 το πρωί, δέχθηκα το τηλεφώνημα που περίμενα εδώ και καιρό από τον διευθυντή στην εφημερίδα. Με κάλεσε στο γραφείο του, όπου μου είπε ότι «βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση». Δε μου είπε σε ποια δυσάρεστη θέση βρίσκεται κι εγώ δεν μπήκα στον κόπο να τον βγάλω από αυτήν επισημαίνοντάς του εγώ σε ποια δυσάρεστη θέση βρίσκεται. Επειτα μου είπε ότι αυτός δεν ήθελε καθόλου να φύγω από την εφημερίδα και ότι λυπάται πολύ. Τον παρηγόρησα άκεφα για το κακό που τον βρήκε και εκείνος μου σημείωσε ότι ποτέ δεν ξέρουμε τι μπορεί να γίνει στο μέλλον. Συμφώνησα μαζί του ότι το μέλλον είναι για όλους άδηλο, του είπα ότι δεν υπογράφω την απόλυση και έφυγα από το γραφείο του με την ψευτοπερηφάνεια εκείνου που είπε την καλύτερη ατάκα σε μια αμήχανη κουβέντα.
Στο δικό μου γραφείο δεν πήγα. Δεν είχα προσωπικά αντικείμενα να μαζέψω, τα μάζεψα όλα τον Ιούνιο όταν μας ενημέρωσαν ότι επίκειται αναδιάρθρωση τμημάτων για μείωση του κόστους –δεν ήξερα που θα με έβρισκε η «αναδιάρθρωση» ούτε αν θα έχει μείνει κανείς πια να μαζέψει τα πράγματά μου, όπως είχαμε μαζέψει εμείς του Θοδωρή. Πήρα την κόρη μου και της είπα ότι θα τηρήσω την υπόσχεσή μου να μην πηγαίνω κάθε απόγευμα στη δουλειά. Στο γιο μου δε χρειάστηκε να πω κάτι, δεν καταλαβαίνει ακόμα: απλά του επιβεβαίωσα ότι για τα γενέθλιά του θα του πάρω έναν εκσκαφέα ή ένα ποδήλατο και βγήκα για τσιγάρο. Στο τσιγάρο άρχισαν να φτάνουν και τα επόμενα ονόματα της λίστας: Ο Κώστας… Η Αννα… Η Ηρώ…Ο Γιώργος… Η Πέννυ που την ενοχλούσε συνέχεια ο καπνός από το τσιγάρο μου και μου φώναζε να το σβήσω- ειρωνεία, κανείς από τους δύο δεν θα βρει την ησυχία του από την απόλυση του άλλου.
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι αναδιαρθρώσεις στον ΔΟΛ μοιάζουν με πολεμικά ανακοινωθέντα από το Ιράκ. «Σήμερα Παρασκευή χάσαμε 32 καλούς στρατιώτες». Από τον Σεπτέμβριο του 2010 είμαστε πάνω από 350 που πέσαμε. Αλλοι βρήκαν δουλειά, άλλοι παλεύουν ακόμα, μερικοί δουλεύουν απλήρωτοι, ο Κώστας πέθανε γιατί έσκασε το ανεύρυσμα…
Στην αρχή έδιωξαν τους διοικητικούς –πολλές δεκάδες διοικητικούς. Οι διοικητικοί είναι η πλέμπα των εφημερίδων, δεν βλέπουν το όνομά τους τυπωμένο πουθενά ούτε κι ελπίζουν να το δουν ποτέ, δε μιλάνε με υπουργούς, μεγαλογιατρούς και πρυτάνεις, δε μπορούν να καμαρώσουν στη μάνα τους. Το σωματείο έκανε απεργία και τότε είδαμε για πρώτη φορά πόσο αποφασισμένα είναι τα αφεντικά στην κρίση. Μας τραμπούκισαν, μας έβγαλαν πιστόλια κι έπειτα μας έβγαλαν και μια κάλπη για να καταδικάσουμε την απεργία αλλιώς θα έκλεινε η καθημερινή έκδοση και θα απολυόταν κόσμος. Και πήγαμε στην κάλπη και καταδικάσαμε την απεργία, όχι όλοι μας, αλλά οι περισσότεροι. Και έπειτα, ωστόσο, η καθημερινή έκδοση έκλεισε. Κι ο κόσμος απολύθηκε. 35 συνάδελφοι, που μια στιγμή ενωθήκαμε και τους φέραμε πίσω κι ύστερα τους έδιωξαν πάλι μια Παρασκευή μεσημέρι, μόλις έκλεισαν το κυριακάτικο φύλλο. Όχι πλέμπα πια. Δημοσιογράφους. Ναι, ύστερα έδιωξαν κι εμάς.
Οι δημοσιογράφοι είναι περίεργα ζώα. Σαν τους ξιπασμένους μπάτλερ, νομίζουν ότι έχουν κάτι από την ευγένεια των κυρίων τους, ότι αποκτούν κάτι από την αύρα εκείνων στους οποίους σερβίρουν το Ντραμπουί. Δεν αισθάνονται εργαζόμενοι, αισθάνονται κουκλοπαίχτες που κινούν νήματα. Αρέσκονται να υποτιμούν τον λογαριασμό τους, δεν είναι δα και ο μικρότερος, δεν νιώθουν εργαζόμενοι, αγαπάνε λένε αυτό που κάνουν, δεν είναι λειτούργημα είναι κάτι πιο έξυπνο. Συχνά βέβαια, καταλήγουν αλκοολικοί, φυλάνε μποτίλιες και αντικαταθλιπτικά στα γραφεία τους, πεθαίνουν από εμφράγματα από το καθισιό, την τρυφηλότητα, το κακό ωράριο και το άγχος της κακομοιριάς και του υπηρέτη, αλλά δε νιώθουν εργαζόμενοι –αυτοί ξέρουν, οι άλλοι δεν ξέρουν. Δεν ασχολούνται με τις παραγωγικές σχέσεις, αυτό είναι μπανάλ, νομίζουν πως ο κόσμος είναι ένας διαγωνισμός δύναμης κι επιρροής που υπάρχει από μόνη της. Στο μεταξύ το ποσοστό της υπεραξίας τους χάνεται στο σύμπαν αγνοημένο από όλους, σαν τα χτυπήματα τηλεφώνου σε ένα άδειο σπίτι. Πιστέψτε με, οι δημοσιογράφοι είμαστε πιο νάρκισσοι από τις μπαλαρίνες και σίγουρα πιο αφελείς από τους ανειδίκευτους εργάτες. Η ιδέα ότι ο κόσμος είναι κάτι άλλο από αυτό που λέμε εμείς, δεν μας περνάει από το μυαλό και καμιά φορά τη βρίσκουμε να υπογράφουμε ατομικές συμβάσεις με μειώσεις, γραμμένες σε διατυπώσεις που αποδεικνύουν την ανωτερότητα του είδους μας. Επειτα, μόλις μας πάρουν ένα ακόμα κομμάτι από το μισθό που τους δουλέψαμε, συζητάμε σοβαρά – σοβαρά για το «ντηλ».
Την Παρασκευή με τις απολύσεις, είδα ξανά μερικούς από εμάς να έχουν έναν αέρα της τάξης μας. Τα παιδιά του in.gr μαζεύτηκαν στις σκάλες και συζητούσαν τι θα κάνουν: συζητούσαν με αυτό το είδος της αλληλεγγύης που σε κάνει να πιστεύεις, κόντρα στις προκαταλήψεις, ότι οι εργάτες δε μπορούν μόνο να κάνουν τον κόσμο πιο δίκαιο, μπορούν να τον κάνουν και πιο όμορφο. Ο φωτογράφος από τον 4ο, ο πιο ήσυχος άνθρωπος που γνώρισα ποτέ στη ζωή μου, που ήρθε συστημένος από το Μάριο να με βρει για να μου πει πως ούτε εκείνος υπέγραψε την ατομική σύμβαση και ήθελε να είναι σε επαφή μαζί μας, με την ηρεμία του ινδιάνου από τη Φωλιά του Κούκου, μου έλεγε πώς δεν έχει γυναίκα και παιδιά και θα τα καταφέρει για λίγο. Η Ηρώ με αγκάλιασε: τόσα χρόνια στη δουλειά, τσακωνόταν με όλους μα δεν κάρφωσε ποτέ κανέναν. Σε αντάλλαγμα δεν την έβαλαν ποτέ στο μισθολόγιο: έζησε και πέθανε μπλοκάκι κι ένας θεός ξέρει με ποιους όρους την απολύσανε. Η κοπέλα από τα βίντεο, η Στεφανία, είχε βουρκώσει κι όταν μας είδε όλους μαζί κατάπιε τα δάκρυά της και χαμογέλασε. Γύρισε πριν λίγους μήνες στη δουλειά από άδεια λοχείας. Μου είπαν μετά πως κι ο άνδρας της είναι άνεργος χρόνια, ότι τους ζήτησε κλαίγοντας να την κρατήσουν με λιγότερα και της το αρνήθηκαν –εύχομαι να στουκάρουν το καινούριο τους αμάξι σε κολώνα της ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ και να ζήσουν για να δουν τα μεγάλα βαθουλώματα στις πόρτες του. Είμαι βέβαιος πως δεν έκλαιγε για την απόλυση, έκλαιγε γιατί κατηγορούσε τον εαυτό της που τους το ζήτησε. Αν την ξαναδώ, θα της πω να μην το σκέφτεται: έτσι κι αλλιώς είμαστε πάντα στην ανάγκη τους.
Πάει καιρός που 'χα να νιώσω εκεί μέσα πως ήμουν ανάμεσα σε ανθρώπους της τάξης μου, αυτούς που δουλεύουν για να ζήσουν και νικούν τον φόβο με την αξιοπρέπεια. Ημασταν 21, πριν από τρία χρόνια, που σηκώσαμε τα χέρια μας, μπροστά στους διευθυντές και ψηφίσαμε ξανά την απεργία κι ας κλείσει η εφημερίδα και τα κρατήσαμε σηκωμένα ώρα, γιατί δεν ξέραμε πότε θα έρθει ξανά η στιγμή να νιώσουμε πάλι τόσο περήφανοι. Από την Παρασκευή, μόνο τρεις από αυτούς είναι ακόμα στην εφημερίδα. Οι υπόλοιποι απολυθήκαμε μήνα το μήνα, ο ένας μετά τον άλλον ή σπρωχτήκανε στην έξοδο. Ο Δημήτρης ο Ζακχαίος. Ο Θοδωρής ο Βαρβάρης. Η Μαρινίκη η Αλεβιζοπούλου. Ο Τάσος ο Αναστασιάδης. Και οι υπόλοιποι. Στάθηκαν απέναντι στον Πρετεντέρη και τον Παντελή Καψή, που λίγες μέρες πριν κλαψούριζε ότι αν δεν κόψει τους μισθούς δεν θα χει να σπουδάσει το παιδί του κι έπειτα πήρε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ αποζημίωση για να γίνει υπουργός και να απολύσει όλη την ΕΡΤ. Και τους θύμισαν τον βασικό νόμο της συνείδησης στον καπιταλιστικό κόσμο: το να καταλαβαίνεις πως είσαι εργάτης είναι η προϋπόθεση για να μην είσαι δούλος. Με καμάρι τρυπώνω στη λίστα τους.
Και δεν είναι μόνο αυτοί. Είναι όλοι εκείνοι που σε κοιτάζουν συνωμοτικά την ώρα που ουρλιάζει ο προϊστάμενος. Αυτοί που δε γελάσανε στο κρύο αστείο του διευθυντή. Εκείνοι που πήγαν να υπογράψουν τις ατομικές συμβάσεις λίγα λεπτά πριν τελειώσει η προθεσμία –κι ας το χαν αποφασίσει μέρες πριν- για να ανησυχήσει ο οικονομικός διευθυντής. Είναι οι άλλοι που δε μιλούν στις συνελεύσεις και σε αγαπάνε γιατί όταν μιλάς εσύ είναι το ίδιο –γιατί είστε το ίδιο. Είναι ο Κωστής, που αφού πέρασε ώρες πολλές με εμάς τους απολυμένους χωρίς να μας πει τίποτα, πήγε και άφησε ένα χαρτί και ζήτησε να συμπεριληφθεί στις απολύσεις, γιατί δε θέλει να ξαναπατήσει το πόδι του εκεί.
Είναι μια πελώρια δύναμη, σαρκαστική, κρυφή, πανίσχυρη, που όταν ενωθεί θα καταστρέψει έναν κόσμο που πάσχει από έλλειψη δικαιοσύνης κι από έλλειψη χιούμορ. Μα δεν έχει ενωθεί ακόμη.
***
Ξημερώνει Δευτέρα. Δεν θα πάω για δουλειά. Στις 12 έχουμε συνέλευση –δεν περιμένω πολλά. Οι πιο πολλοί ανάμεσά μας φοβήθηκαν νωρίς, πάει καιρός που στις συνελεύσεις μας είμαστε οι λιγότεροι. Ολοένα και λιγότεροι. Αυτοί που απολύουν έχουν βρει έναν αλγόριθμο για να μειώνεται σταθερά το ιξώδες της γενναιότητας. Στις 3 θα είμαστε έξω από τον ΔΟΛ. Για 6 χρόνια κάθε μέρα, σήμερα ίσως τελευταία φορά. Θα είμαστε. Δεν ξέρω πόσοι, ξέρω ποιοι: οι πιο όμορφοι ανάμεσά μας, αυτοί που πουλάμε τη δουλειά μας για να ζήσουμε. Λίγο αδύναμοι και καμία φορά λίγο περίγελοι.
Μα γράφει ο Μπρεχτ:
«Όταν για την αδυναμία μας μας περιγελούν
Δεν πρέπει πια να χάνουμε καιρό
Πρέπει έτσι να το φροντίσουμε
Που όλοι οι αδύναμοι να βαδίσουμε μαζί
Και τότε κανείς πια δεν τολμά να μας περιγελάει»
Με λένε Γιάννη Ανδρουλιδάκη, είμαι δημοσιογράφος και κοστίζω περίπου 1500 ευρώ το μήνα μαζί με την ασφάλιση. Πριν δυο χρόνια φώναζα σε μια συνέλευση του Βήματος: «Κατεβήκαμε κάτω 140, θα ανεβούμε πάλι 140, ούτε ένας λιγότερος». Νομίζω πια, θα έχουν μείνει 70. Εγώ είμαι πάλι στη γύρα και σας πουλάω την εργατική μου δύναμη. Αλλά να ξέρετε ότι κάποτε, σύντομα, αυτό θα πάψει να γίνεται και τα δάκρυα της Στεφανίας θα τα πληρώσετε.
Γιατί, ξέχασα να σας το πω: Εμείς θα νικήσουμε.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)