Σάββατο 2 Ιουνίου 2012

ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ ΚΑΙ Η ΡΗΤΟΡΕΙΑ ΤΩΝ «ΑΚΡΩΝ»

του Φώτη Τερζάκη

Ι.
Η έκπληξη που επεφύλασσαν οι πρόσφατες εκλογές στην Ελλάδα, με την καταβαράθρωση όλων των δυνάμεων που συνασπίστηκαν υπό την κυβέρνηση Παπαδήμου για να επιβάλουν τη βούληση του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου στην πολλαπλά τραυματισμένη ελληνική κοινωνία, ανακίνησε τρόμους μεν από την πλευρά εκείνων που είχαν εθιστεί στο αδιαμφισβήτητο μονοπώλιο της ισχύος, τρελές ελπίδες δε από την πλευρά εκείνων που είχαν πειστεί ότι είναι πολύ πιο ανίσχυροι απ’ όσο πραγματικά ήταν· και μέσα στην παραζάλη των έκτακτων συμβάντων δεν δόθηκε η σημασία που έπρεπε στο γεγονός ότι ο πραγματικός θριαμβευτής των εν λόγω εκλογών ήταν η εκλογική αποχή, που σημείωσε τα υψηλότερα ποσοστά στην ιστορία της (σχεδόν 37%!)… 

            Η εκλογική αποχή προκαλεί πάντα αμηχανία και υπάρχει μια σιωπηρή συστράτευση όλων των καθεστωτικών δυνάμεων, των κατευθυνόμενων ΜΜΕ περιλαμβανομένων, στον δημόσιο στιγματισμό της. Καταλαβαίνει κανείς τούς λόγους:  δεν είναι μόνον ότι η κοινοβουλευτική παρωδία στις διοικούμενες κοινωνίες μας θεσμοποιεί και κατοχυρώνει ένα διπλό ψεύδος – ότι οι εκλεγμένοι «εκπρόσωποι» όντως εκπροσωπούν την εκλογική τους βάση, και ότι οι κρίσιμες κοινωνικές αποφάσεις όντως παίρνονται μέσα στο κοινοβούλιο· ούτε μόνον ότι η αυταπάτη τής «δημόσιας συμμετοχής» που εκπροσωπούν οι εκλογές είναι μια πολύτιμη βαλβίδα εκτόνωσης της δυσαρέσκειας και εκτροπής της από βίαιες εκρήξεις κοινωνικής ανταρσίας· είναι επίσης και προπαντός ότι τα πολιτικά κόμματα έχουν καταλήξει να αντιπροσωπεύουν τυποποιημένα συστήματα αντιλήψεων και συμπεριφορών που καθιστούν το λαϊκό σώμα προβλέψιμο και, άρα, χειραγωγήσιμο. Το ποσοστό τού λαϊκού σώματος που αρνείται να ψηφίσει είναι το απειλητικό απροσδιόριστο, η εντροπική ζώνη όλων των γραφειοκρατικών σχεδιασμών, η άβυσσος στην οποία μπορεί να ελλοχεύουν κάθε είδους απρόβλεπτες δυνάμεις. Και όντως ελλοχεύουν. Αν υπάρχει ακόμα ένα ίχνος ελπίδας στη σημαδεμένη εκλογική τράπουλα, αν είναι ακόμα δυνατές εκλογικές ανατροπές όπως αυτή που πρόσφατα είδαμε ––και ακόμη περισσότερο όπως εκείνη που επίκειται στις δεύτερες εκλογές–– είναι χάρη στον ρόλο που έχει αυτός ο εξωγενής και απρόσκλητος ρυθμιστής των εκλογικών αναμετρήσεων, που δεν εκπροσωπείται από κανέναν κοινοβουλευτικό σχηματισμό και δεν καταγράφεται σε κανένα γκάλοπ. 

            Στις παρούσες συνθήκες ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε το επιλεγμένο όργανο ενός μεγάλου μέρους των «μη εκπροσωπουμένων» για να στείλουν ένα εύγλωττο απειλητικό μήνυμα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Σε μικρότερο βαθμό, το ίδιο έγιναν και ακροδεξιοί σχηματισμοί όπως οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες» και η «Χρυσή Αυγή». Σε αυτό οφείλεται η αντίστοιχη επιτυχία τους, και όχι βέβαια σε μια καθαρή και αδιατάρακτη σχέση εκπροσώπησης με τους ψηφοφόρους τους, που θα ήταν τραγικό σφάλμα να εκληφθεί ως δεδομένη. Η κίνηση της διογκούμενης μάζας των «μη εκπροσωπουμένων» προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά έχει φυσικά τεράστια σημασία και δεν είναι κάτι που μπορεί να παραβλεφθεί ανέμελα· ακόμη μεγαλύτερη όμως έχει να διαπιστωθεί το σημείο σύγκλισης όλων αυτών των ετερογενών κατά τα άλλα δυνάμεων των «άκρων» ––όπως λέει μια κολλώδης δημοσιογραφική γλώσσα–– οι οποίες, κανείς ας μην έχει αμφιβολία επ’ αυτού, διαθέτουν ένα πολύ μεγαλύτερο απόθεμα από εκείνο που ήδη έδειξαν μέσα στον όγκο ακριβώς των εκλογικά απεχόντων… Αυτό το σημείο σύγκλισης, λέω, είναι η εναντίωση στη δικτατορία των αγορών, επικεντρωμένη σ’ εκείνη την ειδική της όψη υπό την οποία τη βρίσκει αυτή τη στιγμή απέναντί της η ελληνική κοινωνία: τους συνασπισμούς τού ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού κεφαλαίου και των αυταρχικών του πολιτικών διαμεσολαβητών. Το παραπλανητικό σύνθημα της «εθνικής ανεξαρτησίας» πρέπει να διαβάζεται σαν μια παραπλανημένη εναντίωση στο παγκοσμιοποιούμενο κεφάλαιο και στα θεσμικά όργανά του (ελληνικά επίσης κατά τον βαθμό που τους αντιστοιχεί). 

            Το βράδι των εκλογών ένας καλός δημοσιογράφος (ο Σταύρος Λυγερός) έλεγε ότι το παρόν διακύβευμα έχει δύο διακριτούς άξονες: τον παραδοσιακό Αριστερά-Δεξιά, και τον πρόσφατο Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο. Η εκτίμηση αυτή χρειάζεται κάποια τροποποίηση. Το δίλημμα Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο δεν είναι αριστερό δίλημμα, και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω πολύ επί τού ότι κάθε «αριστερά» άξια του ονόματος της (διότι υπάρχει κάποιο όριο στο ξεχείλωμα των λέξεων το οποίο δεν υπερβαίνεται ατιμωρητί: μωραίνει Κύριος όν βούλεται απωλέσαι) έχει εξ ορισμού, δηλαδή αυτοδικαίως, αντιμνημονιακό προσανατολισμό. Ο άξονας Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο διχάζει πραγματικά μόνο τη δεξιά, και αυτό είναι που δίνει στην ελληνική αριστερά σήμερα μια μοναδική στον κοινοβουλευτικό της βίο πολιτική ευκαιρία – εκείνη που της υπέκλεψαν μετά τις εκλογές τού 1958 οι καθεστωτικές δυνάμεις που άνοιξαν τον δρόμο στην απριλιανή δικτατορία, και πάλι μεταξύ 1977-81 ο Ανδρέας Παπανδρέου… 

Το συμπέρασμα που αβίαστα βγαίνει από τα παραπάνω είναι ότι, αν υπάρχει αντικειμενικά δυνατότητα στην Ελλάδα σήμερα για μια ευρεία και ριζοσπαστική συσπείρωση των κοινωνικά ανίσχυρων και των άγρια αδικημένων και περιφρονημένων στρωμάτων (περιλαμβανομένων των μεταναστών, που είναι οργανικό και αναπόσπαστο πλέον κομμάτι τής ελληνικής κοινωνίας), συσπείρωση η οποία στην προβλεπόμενη διεύρυνσή της θα είχε ελπίδες ν’ απορροφήσει το δεξιό «άκρο» κατευθύνοντάς το προς έναν όλο και πιο ορθολογικά επεξεργασμένο στόχο, θα εξαρτηθεί από την αταλάντευτη εμμονή στην άμεση τακτική επιδίωξη τής απόκρουσης των ευρωπαϊκών εκβιασμών και αναπομπής τού προβλήματος στους γεννήτορές του, τις εγκληματικές «αγορές», με στρατηγικό βάθος ένα πρόγραμμα παραγωγικής αναδιοργάνωσης προσανατολισμένο όχι στην «αγορά» αλλά στους ίδιους τους παραγωγούς/καταναλωτές και ελεγχόμενο στο μέγιστο δυνατόν από τους ίδιους· πρόγραμμα του οποίου καθοδηγητική αξία οφείλει να είναι όχι ακριβώς η «ανάπτυξη» (διότι στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάμε για σκοινί!) αλλά η μεθοδευμένη αποανάπτυξη – που σημαίνει, συρρίκνωση στο μέτρο τού δυνατού τής σφαίρας τής κυκλοφορίας των κεφαλαίων και αύξηση του κοινωνικού πλούτου με απεξάρτηση όσο το δυνατόν περισσότερων κοινωνικών δραστηριοτήτων από την εμπορευματική αγορά. Μπορεί κάποιος να συμφωνεί ή να μη συμφωνεί μαζί μου ότι αυτή είναι η μόνη νόμιμη ερμηνεία τού όρου «κομμουνισμός»· το βέβαιον είναι ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει να καταστεί συντονιστικός μεσολαβητής μιας τέτοιας συσπείρωσης, αυτός είναι ο μόνος δρόμος στον οποίον έχει πραγματική εντολή να πορευτεί – ανεξαρτήτως τού πόσο πολλοί ή λίγοι είμαστε έτοιμοι, και αν τελικά θα πειστούμε, να αναστείλουμε την εκ πεποιθήσεως εκλογική μας απεργία για τον στηρίξουμε.  

ΙΙ.
Το άρθρο του Ανδρέα  Πανταζόπουλου στη Νέα Εστία (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1012) με τίτλο «Ο εθνικολαϊκισμός ως ιδεολογία. Η διεθνής εμπειρία και η ελληνική περίπτωση» είναι η λόγια εκδοχή τής ευτελούς δημοσιογραφικής ρητορείας περί «κινδύνου των άκρων». Παρουσιάζεται σαν μια ψύχραιμη, «επιστημονική» κριτική μιας πολιτικής ιδεολογίας, αλλά δυσκολεύεται να κρύψει τον δικό του ιδεολογικό χαρακτήρα καθώς ολισθαίνει σε μια σειρά θεωρητικών ατοπημάτων που τον εκθέτουν και στο πιο ανυποψίαστο μάτι. «Σκοπός μας είναι», λέει προγραμματικά, «να δείξουμε τη συστατική σχέση τού λαϊκισμού με τον εθνικισμό, ότι δηλαδή είναι αδύνατον να κατανοήσουμε μια λαϊκιστική κινητοποίηση, λαϊκιστικό κίνημα, λαϊκιστικό κόμμα ή και “κοσμοαντίληψη” χωρίς τη συμφυή εθνικιστική της διάσταση» (σελ. 214)· και λίγες γραμμές πιο κάτω: «Ακόμα και […] όταν θεωρείται ότι έχουμε να κάνουμε με “αμιγώς” κοινωνιολαϊκιστικές κινητοποιήσεις ή “ιδεολογίες”, όταν δηλαδή ο υποδεικνυόμενος και καταγγελλόμενος από τους λαϊκιστές εχθρός είναι μόνο οι “αποπάνω” (οι “΄λίγοι”, η “πλουτοκρατία”, η “ελίτ”, οι “ισχυροί”, το “κατεστημένο”) ακόμα και τότε, ο εθνικισμός ή ο εθνοτισμός (οι οποίοι υποδεικνύουν ως εχθρό τον “απέναντι”, τον ξένο, με τον οποίον συνεργάζονται οι ντόπιες “ελίτ”) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως προς τη δόμηση των αιτημάτων των κυριαρχουμένων». Από πού προκύπτει αυτό, αλήθεια; Γιατί κάθε αμιγώς ταξική σύγκρουση θα πρέπει να δεχθεί καταστατικά τη ρετσινιά τού εθνικισμού; Μήπως για να πούμε ότι, εξ αντιστρόφου, η μόνη αθώωση από το εθνικιστικό στίγμα θα ήταν η συναίνεση στον κοινωνικό δαρβινισμό τού φιλελευθερισμού τής αγοράς; Δεν εκπλήσσει λοιπόν ο τρόπος με τον οποίον βιάζει καταφανώς τα δεδομένα του ώστε να στηρίξει την ιδεολογική προπαραδοχή του: μιλώντας για τους ρώσους ναρόντνικους στη σελ. 216, ας πούμε, γράφει «με βάση αυτές τις αξίες θα προτείνουν να οργανωθεί η αντίσταση του ρωσικού λαού, ναρόντ, που είναι το ισοδύναμο του γερμανικού Volk, και που ταυτόχρονα σημαίνει “λαός” και “έθνος”». Μόνο που στα ρωσικά υπάρχει μια άλλη έννοια ειδικώς για το έθνος, νάτσιγια, που σημαίνει ακριβώς το έθνος-κράτος· η επιλογή τού όρου ναρόντ συνδηλώνει την αυτοδιοικούμενη και από παραγωγική άποψη σχετικώς αυτάρκη λαϊκή κοινότητα, υποδεικνύοντας ότι το πραγματικό διακύβευμα πίσω από τις αντιπαρατιθέμενες διεκδικήσεις τού «εθνικού» ήταν ακριβώς η αντίσταση των λαϊκών κοινοτήτων στην «εκσυγχρονιστική» βία τού κράτους, η οποία σημαίνει πάντα υπαγωγή στην κεφαλαιοκρατική αγορά και τον γραφειοκρατικό/αστυνομικό έλεγχο – άλλωστε όλος ο ρωσικός αναρχισμός πήγασε από το λίκνο τού ναροντνικισμού: μήπως θα πρέπει να εκχωρήσουμε και αυτόν στις «εθνικιστικές ιδεολογίες»; Ομοίως, στη σελ. 220, η παράθεση ενός χωρίου τού Αϊζάια Μπέρλιν που αναφέρεται στον Χέρντερ ––«Η πίστη στην αξία τού ανήκειν σε κάποια ομάδα ή κουλτούρα που, για τον Χέρντερ τουλάχιστον, δεν είναι πολιτική και μάλιστα είναι αντιπολιτική, διαφορετική από τον εθνικισμό και αντιτιθέμενη σε αυτόν»–– ερμηνεύεται από τον συγγραφέα ως επίταση των χαρακτηριστικών εκείνων που ο Χέρντερ ρητά αρνείται! Κοκ.  

            Το κεντρικό πρόβλημα με το άρθρο τού Πανταζόπουλου είναι ότι ερμηνεύει διασταλτικά την έννοια του «λαϊκισμού» ώστε να συμπεριλάβει ουσιαστικά όλες τις  συλλογικές επιδιώξεις που αντιτίθενται στη φιλελεύθερη συναίνεση και στον κοινοβουλευτικό συνταγματισμό. Και κάνοντας αυτό, συγχέει σκόπιμα τεραστίως αποκλίνουσες ως προς την πολιτική τους σημασία τάσεις και κινήματα: τον ρωσικό ναροντνικισμό του δέκατου ένατου αιώνα, τον Περονισμό στην Αργεντινή, την εμπειρία τής αλγερίνικης επανάστασης, το κίνημα του Πουζαντισμού στη Γαλλία τής δεκαετίας τού ’50, μέχρι τα σύγχρονα ακροδεξιά κινήματα της Ευρώπης. Είναι προφανές ότι μ’ ένα τέτοιο άνοιγμα η ίδια η έννοια «σπάει» και χάνει την όποια ερμηνευτική της δύναμη. Για να το πω όσο πιο συνοπτικά μπορώ, ο όρος λαϊκισμός κατασκευάστηκε όντως αναφορικά με τον ρωσικό ναροντνικισμό για να περιγράψει ορισμένα στοιχεία τής ρητορικής του, τονίζοντας ειδικά την απόκλιση ανάμεσα στην προπαγανδιστική χρήση λαϊκών στερεοτύπων και την ταξική βάση (μικροαστική, εν προκειμένω) της πολιτικής που τα χρησιμοποιεί. Γι’ αυτό και καθιερώθηκε έκτοτε ως ενδείκτης μιας χειραγωγικής πολιτικής έναντι των λαϊκών μαζών δήθεν στο όνομά τους – και αυτό αποκρυσταλλώνεται ακριβώς στην εννοιολογική διαφορά μεταξύ «λαϊκισμού» και «λαϊκότητας» (όπως, ας πούμε, μεταξύ «ισλαμισμού» και «ισλάμ»…). Με αυτή την έννοια κλασική ενσάρκωση, κατά κάποιον τρόπο ιδεότυπος, της λαϊκιστικής ιδεολογίας και πολιτικής είναι ο Περονισμός (και ό,τι τού μοιάζει: το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελλάδα τής δεκαετίας τού ’80 πληροί οπωσδήποτε τα κριτήρια της έννοιας, όπως και πολλές ακροδεξιές ρητορικές στην Ευρώπη σήμερα, ή το ρεύμα τής «Νεορθοδοξίας» και πάλι στην Ελλάδα). Όταν όμως κάποιος επιχειρεί να συμπεριλάβει στην έννοιά του οιαδήποτε έκκληση για συσπείρωση των λαϊκών μαζών έναντι κάποιου υπαρκτού δυνάστη (όπως στην περίπτωση της αλγερίνικης επανάστασης μέσ’ από το συγκινητικό προσκλητήριο του Φραντζ Φανόν, και σε πολλά αντιαποικιακά και αντιιμπεριλιστικά κινήματα μέχρι της ημέρες μας σε ολόκληρο τον κόσμο), διαπράττοντας μάλιστα το ολέθριο ατόπημα να εξισώσει την «εκ των κάτω» ανατρεπτική και λυτρωτική βία με την κατασταλτική βία τής ακροδεξιάς, τότε όχι μόνο έχει διαρρήξει τα όρια ισχύος τής έννοιας, αλλά έχει προπαντός διασχίσει την κρίσιμη ––και πολύ λεπτή–– γραμμή που χωρίζει το κριτικό σκέπτεσθαι από την ιδεολογία.  

Ποια ακριβώς ιδεολογία είναι αυτή; Στο τελευταίο κομμάτι τού άρθρου του, όπου ο Ανδρέας Πανταζόπουλος φτάνει στο «δια ταύτα», όπως λέμε, τη σημερινή Ελλάδα και τις αντιμνημονιακές διαμαρτυρίες, ακτινογραφείται άπλετα η πολιτική του δέσμευση. Οικοδομείται εξ ολοκλήρου σε μια θλιβερή επανάληψη της φιλελεύθερης ρητορείας περί «ταυτίσεως των άκρων», που το πρακτικό της νόημα είναι να διασύρει κάθε αριστερή ριζοσπαστική πολιτική ως ταυτόσημη με την ακροδεξιά. Δύσκολα μπορεί να προβάλει σοβαρή ένσταση, μας εξομολογείται, στην ακόλουθη επισήμανση κάποιου ολιγόνοος αρθρογράφου τής Καθημερινής: «Είναι αξιοσημείωτο ότι οι θέσεις τής Χρυσής Αυγής, του βαθέως ΠΑΣΟΚ, της λαϊκιστικής Δεξιάς, της εθνικιστικής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στο Μνημόνιο ταυτίζονται απολύτως» (σελ. 237). Ε και; Αν η λαϊκιστική δεξιά σφετερίζεται και λεηλατεί για δικούς της λόγους τα λαϊκά αιτήματα, πρέπει η αριστερά να προσυπογράψει ομολογία πίστεως στον γραφειοκρατικό «εκσυγχρονισμό», στη θεολογία των αγορών και στη νομιμότητα των σύγχρονων κεφαλαιοκρατικών θεσμών;     

Όσες εκκλήσεις για «θεσμική νομιμότητα», «λαϊκή κυριαρχία», «συνταγματικό πατριωτισμό» ––αναρίθμητα ηχηρά παρόμοια–– κι αν ακούγονται από φιλελεύθερα χείλη, είναι δύσκολο να συγκαλυφθεί το γεγονός ότι μια κοινωνία τής αγοράς είναι κατ’ ανάγκη μια κοινωνία τής θεσμοποιημένης ανισότητας, ότι όλο το θεσμικό και δικαιικό πλέγμα των σύγχρονων κοινωνιών είναι ένας μηχανισμός σφαγιασμού των αδυνάτων στον στίβο τού ανταγωνισμού ιδιοτελών συμφερόντων, ένας μηχανισμός εξάρθρωσης κάθε υγιώς εννοούμενης ατομικότητας ως αυτοκαθορισμού και αυτενέργειας, και βεβαίως ένας μηχανισμός λεηλασίας τού φυσικού περιβάλλοντος σε βαθμό προγραμματισμένης οικοκτονίας. Αν ζητούμενο όλης αυτής τής συζήτησης είναι σε ποιον θα χρεωθεί ως ανεπιθύμητος συγγενής η ακροδεξιά, η απάντησή μας δεν είναι δύσκολη: στον αστικό φιλελευθερισμό, φυσικα! Ας μου επιτραπεί εδώ να θυμίσω μια ρήση τού Μαξ Χορκχάιμερ (από το δοκίμιό του Οι Εβραίοι και η Ευρώπη, 1938) που έλεγε «Η “επιβίωση του ισχυροτέρου”, πριν γίνει ιαχή για την συντριβή των κατώτερων φυλών, υπήρξε ο θεμέλιος λίθος τής φιλελεύθερης λογικής τής αγοράς»· και, σε τελευταία ανάλυση, «όποιος δεν θέλει να μιλήσει για καπιταλισμό, δεν πρέπει επίσης να μιλάει για τον φασισμό». Αντί να διασπείρουν τον συσκοτισμό τού προφανούς και τη εσκεμμένη νοητική σύγχυση, τα φερέφωνα του φιλελευθερισμού χρεώνονται την αναίρεσή της. 


Το άρθρο του Φώτη Τερζάκη είναι προδημοσίευση από το περιοδικό σημειωσεις, τ.75, που θα κυκλοφορήσει στα μέσα Ιουνίου.

6 σχόλια:

  1. Το πρόβλημα, που αρνείται να δει ο συγγραφέας, και απορώ γιατί δεν το τονίζει, είναι ότι ποτέ στην Ελλάδα η φιλελεύθερη αστική ιδεολογία δεν πήρε κάποια συγκεκριμένη μορφή, όπως σε άλλα δυτικά κράτη της Βόρειας Ευρώπης, και αυτό γιατί οι ιστορικές-κοινωνικές προϋποθέσεις το αναίρεσαν εκ προοιμίου. Γι'αυτό το λόγο είμαστε ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας. Δεν φταίει ο φιλελευθερισμός. Ο Χορκχάιμερ, ο Αντόρνο, ο Λούκατς και άλλοι απευθύνονται σε άλλες κοινωνίες σε άλλες περιόδους και εν πολλοίς συμφωνώ μαζί τους. Θέλει προσοχή η χρήση των λεγόμενών τους για να εκφράσουμε και να εκτιμήσουμε γηγενή φαινόμενα. Για παράδειγμα σε κανένα σοβαρό φιλελεύθερο κρατος το δημόσιο δεν αντιμετωπίστηκε σαν ιερή αγελάδα. Πρέπει να μείνουμε περισσότερο στις ελληνικές ιδιαιτερότητες και να δούμε λίγο κριτικά τη Σχολή της Φρανκφούρτης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δηλαδή, αγαπητέ φίλε, αν κατάλαβα καλά μας λές ότι στην Ευρώπη μπορεί ο φιλελευθερισμός της αγοράς να οδήγησε στον μονοπωλιακό καπιταλισμό κι από εκεί στον ολοκληρωτισμό, αλλά στην Ελλάδα είναι δυστύχημα που αυτό δεν πρόλαβε να γίνει;

    Οι παθολογίες του ελληνικού κράτους είναι πολλές και γνωστές, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι η λεγόμενη «υπερτροφία» του: είναι κυρίως η αναποτελεσματικότητά του και η πελατειακή του δομή, που θα συμφωνήσω ––αν όντως υπονοοείς αυτό–– ότι οφείλεται σε προ-αστικές, πατριαρχικού χαρακτήρα μορφές κοινωνικών σχέσεων... Το μείζον ζήτημα όμως είναι άλλο, και δεν ξέρω αν το καταλαβαίνεις: ότι το αστικό κράτος συνυφαίνεται καταστατικά με την κοινωνία της αγοράς, τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής καιτις εμπορευματικές σχέσεις, και δεν μπορεί να είναι κανείς συνεπής αντικρατιστής χωρίς να είναι ταυτόχρονα αντικαπιταλιστής· ότι, επίσης, ο νεοφιλελευθερισμός και ο μονεταρισμός προϋποθέτουν στην πραγματικότητα τερατώδεις κρατικές επεμβάσεις υπέρ των μονοπωλίων και υπέρ του χρηματοοικονομικού κεφαλαίου για να λειτουργήσουν, σαρώνοντας βίαια τις αντιστάσεις των τοπικών κοινωνιών και εξαθλιώνοντας τους πραγματικούς παραγωγούς του κοινωνικού πλούτου. Σε τελευταία ανάλυση, όποιος δεν θέλει να ανατρέψει τον καπιταλισμό και την εμπορευματική αιχμαλωσία της ανθρώπινης εργασίας και της φύσης, είναι γελοίο και υποκριτικό να μιλάει, με οποιασδήποτε έννοια, για «ελευθερία»...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. 1. Δεν είναι κατανοητό γιατί ο Τερζάκης 'απαλλοτριώνει' τους εκλογικά απέχοντες της 6 Μάη υπέρ την Αριστεράς!
    2. Η απόλυτη αντίρρηση κατά της "δικτατορίας των αγορών" πετάει το μωρό
    κάποιων θετικών θεσμικών πλευρών των αγορών μαζί με τη μπουγάδα της αναγκαίας κριτικής τους ως "μεταφυσική του νεο-φιλελευθερισμού"!
    3. Αν η Αριστερά είναι εκ φύσεως εναντίον κάθε μορφής Μνημονίου, θα πρέπει να αναλάβει και την πολιτική ευθύνη του βιοτικού κόστους μιας τέτοιας απόλυτης άρνησης για τα ευρέα λαικά στρώματα που θα υποστούν τις συνέπειες του, κατά πάσα πιθανότητα χειρότερες από αυτές ενός Μνημονίου.
    4.Αλλά μάλλον αυτό δεν πρέπει να απασχολεί ιδιαίτερα την Αριστερά που στην παρούσα συγκυρία έχει μια τρίτη (ή τέταρτη μαζί με το 1944) ιστορική
    ευκαιρία να καταλάβει την εξουσία (έναντι του 1958 και του 1977-81 που
    της την '\εκλεψαν')!
    5. Ποιοί μετανάστες είναι "οργανικό και αναπόσπαστο πλέον κομμάτι τής ελληνικής κοινωνίας"? Κι αυτοί που πήδηξαν τα αφύλακτα σύνορα μόλις προχθές ή πριν ένα ή δύο ή τρία χρόνια? Πως είναι δυνατόν να πιστεύει κάτι τέτοιο για Αφγανούς, Σομαλούς, Αλγερινούς και λοιπά σκληρά καρύδια
    που αντιμετωπίζουν τους Ελληνες συνταξιούχους σαν θηράματα στη ζούγκλα?
    6. Καταλήγει αναδεικνύοντας τον "κομμουνισμό" ως κατ'ευχήν στόχο του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο ορίζει ως "ένα πρόγραμμα παραγωγικής αναδιοργάνωσης προσανατολισμένο όχι στην «αγορά» αλλά στους ίδιους τους παραγωγούς/καταναλωτές και ελεγχόμενο στο μέγιστο δυνατόν από τους ίδιους· πρόγραμμα του οποίου καθοδηγητική αξία οφείλει να είναι όχι ακριβώς η «ανάπτυξη» .... αλλά η μεθοδευμένη αποανάπτυξη – που σημαίνει, συρρίκνωση στο μέτρο τού δυνατού τής σφαίρας τής κυκλοφορίας των κεφαλαίων και αύξηση του κοινωνικού πλούτου με απεξάρτηση όσο το δυνατόν περισσότερων κοινωνικών δραστηριοτήτων από την εμπορευματική αγορά"! Δηλ μια δογματική επιστροφή
    σε πρακτικές που έχουν δοκιμαστεί και έχουν αποτύχει με τεράστιο κοινωνικό κόστος!
    7. Στο Μέρος ΙΙ καταπιάνεται με μια κριτική του άρθρου του Πανταζόπουλου
    περί του 'εθνολαικισμού ως ιδεολογία'. Εχοντας ήδη 'θάψει' στο Ι Μέρος αγορές και εθνικισμό, προσάπτει στον Πάνταζόπουλο οτι ταυτίζει κάθε λαικισμό με τον εθνικισμό αφήνοντας τον Φιλελευθερισμό ελεύθερη μομφής
    εναλλαγή από την "ταύτιση των άκρων",που συνιστά μομφή κατά της αριστεράς, ενώ 'ως γνωστόν' η ακροδεξιά πρέπει να χρεωθεί στον αστικό φιλελευθερισμό, και καπιταλισμός και φασισμός πάνε μαζί, αφήνοντας έτσι την Αριστερά ελεύθερη και αμόλυντη να επιτελέσει τον κομμουνιστικό της ρόλο όπως ορίστηκε στο Ι Μέρος! "Μη μου τους κύκλους τάραττε!"!
    8. Θυμάμαι οτι συνάντησα όλα τα παραπάνω την εποχή 1974-80, όταν ως φοιτητής της Κοινωνιολογίας στην Αγγλία μελετώντας αδηφάγα Μαρξισμό είχα συναντήσει τα σχετικά κείμενα μαρξιστών διανοητών της περιόδου 1890-1930,
    πριν ο Σταλινισμός επικρατήσει στο Κίνημα και ο Φασισμός στην Κεντρική Ευρώπη και και σβήσει κάθε δημιουργική γραφίδα.
    9. Ο Τερζάκης σκέφτεται και γράφει 'σαν να μην πέρασε μια μέρα' από τότε, δηλ στο χρονικό διάστημα 1930-1989 και τα πρακτικά ιστορικά μαθήματα του!
    Απορρίπτει με βδελυγμία χριστιανού νεοφώτιστου την ειδωλολατρική αστική
    κοινωνία με τις αγορές της, τον εθνικισμό της και τον φασισμό της! Και μας προτείνει με βεβαιότητα και πίστη μεσσιανικού ιεραποστόλου να ασπαστούμε ένα καθαρόαιμο κομμουνισμό χωρίς καμμιά παραχώρηση στον διάβολο των αγορών και των εθνών!
    10. Δυστυχώς ποτέ δεν συνέλαβε τι κόλαση αυτός ο καθαρόαιμος κομμουνισμός που κηρύττει αποτέλεσε για τα θύματα του στην Ρωσσία, Κίνα, Καμπότζη κι όπου αλλού έγινε απόπειρα εφαρμογής αυτών των αθώων φαινομενικά επικών λέξεων σε πράξη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φαίνεται ότι ο ανώνυμος «κοινωνιολόγος» μας δεν έχει την παραμικρή αίσθηση του με ποιον μιλάει· και θλίβομαι ακόμα μία φορά που η ανάρτηση του κειμένου μου έδωσε την αφορμή να ξανακουστούν όλες οι κοινότοπες μωρολογίες με τις οποίες μας σφυροκοπούν αδιάκοπα, υπνωτιστικά, τα ΜΜΕ και ο κίτρινος τύπος.

    Ελπίζω να είναι η τελευταία φορά που θα χρειαστεί να υπενθυμίσω πως η πολιτική μου καταγωγή είναι ο αναρχισμός, και ότι υπήρξα ανέκαθεν ασυνηκολόγητος πολέμιος όλων των μορφών κρατικού καπιταλισμού τις οποίες ο αρθρογράφος παραθέτει εδώ υπό τον ψευδεπίγραφο όρο «κομμουνισμός» (ακολουθώντας βέβαια την βολική γι' αυτόν και τους ομοϊδεάτες του ρητορική των ίδιων αυτών καθεστώτων)...

    Δεν θα υπεισέλθω βέβαια σε συζήτηση με τα όσα λέγονται διότι η συζήτηση έχει ορισμένα προαπαιτούμενα σοβαρότητας ––για να μην πω στοιχειώδους νοημοσύνης–– τα οποία ολοφάνερα δεν πληρούνται. Δεν θα αντισταθώ όμως στον πειρασμό να επισημάνω την ένστασή του Νο 5, διότι είναι η πιο θριαμβευτική δικαίωση των όσων λέω στο άρθρο μου για τη συγγένεια φιλελευθερισμού και εγκληματικής ακροδεξιάς. Ο σχολιαστής μου (όσο ακριβώς και οι τραμπούκοι της «Χρυσής Αυγής», για τους οποίους φαντάζομαι ότι θα τρέφει μια υποκριτική απέχθεια) λοιπόν εμφανίζεται ως λάτρης της ιερότητας των συνόρων – όσων αφορά τη διακίνηση ανθρώπων βέβαια, όχι όσον αφορά τις ροές του κεφαλαίου, στο οποίο αναγνωρίζει σιωπηρώς το δικαίωμα να κινείται «ελεύθερα» επιδιώκοντας τις καλύτερες ευκαιρίες κερδοφορίας οπουδήποτε στον κόσμο, ερημώνοντας οικοσυστήματα, εξαρθρώνοντας κοινωνίες, δημιουργώντας ξεριζωμένους και ανέστιους στον ίδιο τους τον τόπο· και όταν αυτοί σπρωγμένοι από την έσχατη απόγνωση αναζητήσουν μια μοίρα κάτω από τον ήλιο στη δική μας πόρτα, εμείς, οι απόγονοι της αποικιοκρατικής Δύσης που πλούτισε από την καταλήστευση της οικουμένης οι οποίοι ακόμη απολαμβάνουμε τους καρπούς αυτής της λεηλασίας ––αυτό δηλαδή που σείει το φόβητρο πως θα χάσουμε αν φύγουμε από την Ευρώπη «τους»––, δικαιούμαστε να εγκληματούμε για δεύτερη φορά πάνω τους, βασανίζοντάς τους, φυλακίζοντάς τους σε άσυλα εγκλεισμού, διατηρώντας τους σε καθεστώς διαρκούς τρόμου και ημιπαρανομίας που τους καθιστά ένα υποβιβασμένο απόθεμα φτηνών εργατικών χεριών, σχεδόν υποζύγια, και στο τέλος δαιμονοποιώντας τους για όλα τα δεινά που η ανελέητη ταξική δομή τής κοινωνίας μας επιφυλάσσει και για τα ιθαγενή λαϊκά στρώματα... Βεβαίως κάποιοι σε αυτές τις συνθήκες εγκληματούν (γενικώς οι φτωχοί ανεξαρτήτως εθνικότητας έχουν τη κακή συνήθεια να εγκληματούν για να ζήσουν!), και σε ό,τι με αφορά απορώ πάντα πώς μόνο ένα τόσο μικρό ποσοστό μεταναστών καταφεύγει σε εγκληματικές ενέργειες, πώς μόνο ένα τόσο μικρό ποσοστό εκμεταλλευόμενων και αποκλεισμένων οιασδήποτε καταγωγής, ντόπιων ή «ξένων», καταφεύγει σε εγκληματικές ενέργειες – διότι πλέον η ανισότητα και η οδύνη που έχουν περισσέψει στον κόσμο μας απαιτούν αληθινό αίμα, πολύ αίμα, αίμα των ιθυνουσών τάξεων παντού στον πλανήτη, για ν' αποκατασταθεί η διασαλευμένη αίσθηση δικαίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μόλις διάβασα το παραπάνω άρθρο του Φ.Τ, και το βρίσκω μια απο τις ελάχιστες σοβαρές αναλύσεις που διάβασα για το θέμα που πραγματεύεται. Πολύ καλές και οι απαντήσεις στις κοινοτοπίες που σχολίασαν το κείμενο.

    Οσο γνωρίζω καλύτερα τη σκέψη του Φ.Τ, τόσο περισσότερο την εκτιμώ. Μέχρι κάποιο καιρό πρίν, είναι αλήθεια οτι είχα πολλές επιφυλάξεις για διαφόρους λόγους.

    Μπράβο στο Φ.Τ που δε μασάει τα λόγια του, όπως πολλοί αριστεροί και αντεξουασιαστές φοβούμενοι μήπως κατηγορηθούν ως βίαιοι, αντιδημοκρατικοί κλπ.:
    "...διότι πλέον η ανισότητα και η οδύνη που έχουν περισσέψει στον κόσμο μας απαιτούν αληθινό αίμα, πολύ αίμα, αίμα των ιθυνουσών τάξεων παντού στον πλανήτη, για ν' αποκατασταθεί η διασαλευμένη αίσθηση δικαίου."

    Κάποιος να πεί τα πράγματα με το ονομά τους, έλεος πιά με την υποκρισία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Και ενα αντίδωρο στο δικό του δώρο. Ενα μουσικό κομμάτι σε εκτέλεση που θα του αρέσει μάλλον.

    http://www.youtube.com/watch?v=DO1Bh7rZrog&feature=related

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δείτε ακόμα